Lacivert Dergi

Yazarlar Süleyman Arif Özkut
Süleyman Arif Özkut
Süleyman Arif Özkut

HİLAL İLE GÜNEŞİ DOST EDEN BİR GEMİNİN HİKAYESİ: ERTUĞRUL FIRKATEYNİ

20 Mayıs Cuma2022 Anadolu coğrafyası dünden bu güne konumu itibarıyla gözlerin üzerinde olduğu bir bölgeydi. Üstelik bu özelliği Osmanlı devrinde daha geniş bir hâkimiyet alanında daha bariz bir şekilde kendini gösteriyordu....
Süleyman Arif Özkut

Türkler dünyayı şekillendirirken...

21 Aralık Cuma2018 Orta Asya'daki ilk obalardan Osmanlı'nın cihan hâkimiyetine ve Cumhuriyet'e kadar geçirdikleri süreçlerle Türklerin dünyası ve dünya algısı değişti.
Süleyman Arif Özkut

Türklere sığınanlar

19 Kasım Pazartesi2018 Savaş, katliam, baskı ya da terörden kaçan milyonlarca mazluma kucak açmak bizim için yeni bir şey değil; Türkiye ve Türklerin tarihi köklerine uzanan milli bir erdem...
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı'da baharat faslı

17 Ekim Çarşamba2018 Ekinin ve neslin bozulmaya başladığı 20’nci yüzyıla gelene kadar insanlar -doğal olarak- organik yiyecek, içeceklerle beslendi, büyük ölçüde doğal yöntemlerle yaşadı. Osmanlı farkını bu konuda da göstermekten geri kalmadı.
Süleyman Arif Özkut

Geleceğe yol gösteren rüyalar

26 Eylül Çarşamba2018 Gelecekte olacakları bilme dürtü ve merakı insanoğlunu kahinlere, müneccimlere yöneltti. Bu yolda kimi zaman da rüyalar yol gösterici oldu. Bazen sıra dışı şahsiyetlerin gördüğü rüyalar büyük fetihlerin, çağ değiştiren olayların göstergesi sayıldı.
Süleyman Arif Özkut

Sonuçsuz bir darbe girişimi: Kuleli vakası

09 Ağustos Perşembe2018 1839 Tanzimat ve 1856 tarihli Islahat Fermanlarında yer alan bazı hükümlerde, gayrimüslimlere bir kısım ayrıcalıkların tanınması kimi zümreleri fazlasıyla rahatsız etmişti. Esas amacı devlette ikbal bulmaktan ibaret olan sözde ulema kesimi, fermanlarda bahsi geçen mevzuların şeriata aykırı olduğunu savunmaya başlayarak kendilerine bir meşruiyet alanı oluşturmaya çalışıyordu. Sultan Abdülmecit’in Islahat Fermanı’nı ilan etmesinden kısa bir süre önce Rusya ile yapılan Kırım Savaşı sonrasında devletin içine düştüğü maddi darboğazı da fırsata çevirmeye çalışan bu zevat, yaşanılan ekonomik krizin esasen padişahın ve bazı devlet adamlarının müsrifliğinden kaynaklandığı yönünde bir kamuoyu oluşturmaya çalışıyordu. Hem padişahın hem de krizde dahli olan devlet adamlarının görevlerinden el çekmeleri halinde krizin kendiliğinden çözüleceği yönünde bir propaganda süreci yürütmelerine rağmen halk kesimlerinden beklediği desteği bulamamışlardı. Bahsi geçen kesim, halktan yeterli teveccühü göremeyince, amaçlarını darbe yoluyla gerçekleştirmeye karar vermişlerdi!
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı'da bir vezir hanedanı: Çandarlılar

20 Haziran Çarşamba2018 Osmanlı Devleti'nin siyasi bir teşekkül olarak ortaya çıkışı 13'üncü yüzyıl başlarında bir uç beyliği şeklinde olmuştu. Başlangıçta gayet sınırlı bir organizasyona sahip olan bu beylik, bir aşiret gücü...
Süleyman Arif Özkut

Aslanla gezen bir Osmanlı: Cezayirli Hasan Paşa

14 Nisan Cumartesi2018 Cezayir’e yaptığı bir deniz yolculuğu esnasında çıkan fırtına neticesinde genç Hasan’ın bulunduğu gemi, Avrupa bandıralı bir yük gemisiyle çarpışır. Kendi gemisinde bulunan hemen herkes korkudan kaçışırken Hasan, karşı gemiye atlar ve bu gemide bulunan silahlı 15 kişiyi tek başına yatağanıyla yere sererek gemiye el koyar.
Süleyman Arif Özkut

Sedyede savaş yöneten kumandan: Süleyman Askeri Bey

15 Mart Perşembe2018 Irak’ta İngilizlerle girilen çatışmalar esnasında iki ayağından da yaralan Süleyman Askerî Bey, tedavi edilmek üzere Bağdat’a getirildi. Ayakları karyola demirlerine askıya alınmış olduğu halde dahi elinde kâğıt kalemle İngilizlere karşı taktik üretmeye devam etti.
Süleyman Arif Özkut

Çöl kaplanı Fahrettin Paşa

16 Şubat Cuma2018 Fahrettin Paşa, her türlü imkânsızlığa rağmen kutsal şehir Medine’yi sonuna kadar savunmak için her şeyi yaptı. Şehre gelir gelmez surları tamir ettirip topları mevzilere yerleştirmede erlerle birlikte çalıştı ve ilerleyen dönemlerde kendini gösteren kıtlık karşısında, askerini çekirge yemeye ikna etmek için fetva dahi çıkarttırdı.
Süleyman Arif Özkut

Despot Bir Paşanın Hikâyesi: Tepedenlenli Ali Paşa

15 Ocak Pazartesi2018 10 yaşına geldiğinde ele avuca sığmaz bir çocuk olan Ali’nin en büyük eğlencesi, babasından kalan tüfekle oynamaktı. Dağlardaki eşkıyaya özenmek, mektebe gitmekten daha ilgi çekiciydi onun için. Bundan dolayı da mektebe hiç gitmedi.
Süleyman Arif Özkut

Anadolu'nun "Orta Sınıfı" : ahiler

14 Kasım Salı2017 Anadolu'nun fethinden sonra gelişmeye başlayan Ticaret ve Zanaat Erbabı, önceleri fütüvvet teşkilatı adıyla anılırken ilerleyen zamanlarda ahi ve bugünlere gelen adıyla Lonca Teşkilatları çevresinde örgütlendi. Söz konusu bu yapı daha sonraki tarihlerde giderek gelişecek ve Osmanlı "Orta Sınıfını" oluşturan bir unsur olarak toplum hayatına katılacaktır.
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı’nın vampir “prensi”: Vlad Tepeş

15 Eylül Cuma2017 Tarih, unutulmayan karakterlerle doludur. Bu karakterler arasında adil yönetimi ve ortaya koyduğu insani öğretilerle ismi hatırlananlar olduğu gibi zalimlikleri, barbarlıkları ve etraflarına saldıkları korkuyla adından söz ettirenler de vardır. Bu isimlerden biri de 15’inci yüzyılda yaşayan fakat asıl ününe 19’uncu yüzyılda kavuşan ve Kazıklı Voyvoda olarak da bilinen Vlad Tepeş’tir.
Süleyman Arif Özkut

Kısa darbeler tarihi

11 Temmuz Salı2017 Darbe, cunta, muhtıra, kalkışma… 19’uncu yüzyılın ortalarından itibaren belirli aralıklarla askeri müdahalelerin yaşandığı bir ülke olan Türkiye, aslında bu kavramlara hiç de yabancı değil. Tarihimiz meşru iktidarlara karşı yapılan gayrimeşru müdahalelerle dolu ne yazık ki. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden günümüze kadar yaşanan askerî darbeleri ve girişimleri; aktörleri, nedenleri, dış bağlantıları ve sonuçları itibariyle ele alarak masaya yatırdık sizler için. Son örneğini yaklaşık bir yıl evvel 15 Temmuz’da yaşadığımız ve milletçe püskürtmeyi başardığımız bu kanlı girişimin, darbeler tarihimizin sonu olması ise en büyük temennimiz…
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı Kudüs'ü niçin fethetti?

14 Haziran Çarşamba2017 Memlûk sultanı Avrupalı dostlarına Cem Sultan’ın kendilerine teslim edilmesi halinde 400 bin duka altın vermeyi öneriyor, Hıristiyanlara ülkesinde serbest geçiş hakkı vermenin yanında Kudüs şehrini de teslim edip burada bir Haçlı Krallığı kurulabileceğini dile getiriyordu.
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı ve Batı'da 'öteki'

12 Nisan Çarşamba2017 Türklerin Anadolu’ya gelişiyle Bizans’ın baskıcı ve ötekileştirici politikalarından usanan Ermeni toplumu, bu yeni ve müsamahalı komşusuyla samimi ilişkiler geliştirdi. Selçuklular savaşlarda yıpranmış ve harap olmuş Anadolu’yu yeniden imar ettiler. Bir taraftan da hükümdarların yayımladığı peş peşe fermanlarla yerli Rumların bir süre vergiden muaf tutulması sağlandı ki bu, ötekini imha değil ihya maiyetinde bir icraattı.
Süleyman Arif Özkut

II. Mahmut ve yeni sistem

01 Mart Çarşamba2017 II. Mahmut devrinde yapılan reformlar kalıcı ve sağlam temellere oturtuldu.
Süleyman Arif Özkut

Melankolik bir sultan: III. Selim

09 Şubat Perşembe2017 1774’te babası III. Mustafa’nın ölümü ilk duygusal kırılma noktası oldu Şehzade Selim’in. İkinci kırgınlığını ise, ölen sultanların eşlerinin eski saraya gönderilmesi âdetiyle karşılaşınca yaşayacaktı. Çünkü bu sefer, annesi Mihrişah Sultan’dan da uzak kalacak ve zaten içine kapanık bir yapıya sahip olan şehzade daha da içine kapanmaya başlayacaktı.
Süleyman Arif Özkut

Osmanlı'nın Halep'i

03 Ocak Salı2017 Her yıl Hacca giden binlerce Müslüman’ın şehri ziyareti, şehrin ticaret hacminin artmasına katkı sağlıyordu. 1612’de İran’la yapılan anlaşmaya konulan, Şii hacıların Bağdat ve Basra’dan değil de güvenli olan Halep ve Şam üzerinden Hicaz’a ulaşmaları şeklindeki madde de şehrin o zamanlar ne denli güvenli ve emin bir merkez olduğunun ifadesi gibidir.
Süleyman Arif Özkut

Hakikatten hurafeye: Müneccimlik

06 Aralık Salı2016 Osmanlı İmparatorluğu’nun yükselme devrindeki müneccimler aydın vasıflı, birden çok ilimle meşgul olan insanlardı. Yaptıkları işin ancak akıl ve mantığa yardımcı bir disiplin olacağının da farkındaydılar. Gök cisimlerini tanıma, yenilerini keşfetme ve gözleme dayalı olarak gelişen bu disiplin yerini zamanla yıldızlara mana yüklemeye, hazır basmakalıp ifadelere başvuran zırcahil takımına bırakmaya başladı.
Süleyman Arif Özkut

Lozan'da kaybedilenler

02 Kasım Çarşamba2016 Lozan’da Türkiye’yi temsil eden İnönü ile heyetinin belki de en önemli sorunu, siyasi diplomatik zihniyetten uzak olmanın yanında bütün devletlerin savaştan büyük yıpranmışlıklarla çıktığı gerçeğini idrak edememeleriydi. Yunanistan Batı Anadolu’da yediği darbe sonrası mahvolmuştu. Bahsi geçen şehirlerden en azından birinin yahut ikisinin alınması Misak-ı Milli adlı yemine mümkün olduğunca yaklaşılması anlamına geliyordu oysa.
Süleyman Arif Özkut

Tarihte bir FETÖ vakası: Şehülislam Feyzullah Efendi

12 Ekim Çarşamba2016 Şeyhülislamlık makamına veliaht olarak devrin İstanbul'unda ve tarihi kaynaklarda geçtiği adıyla Feyzullah'ın büyük oğlu Fethullah getirildi. Aklı başında olmayan, usulsüz hareketleriyle babası gibi nefret uyandıran bu zat da dirliklere keyfi el koyan, bolca da rüşvet yiyen bir ifritti. Şeyhülislamlığa veliahtlık gibi bir saçma usulün eklenmesi de Feyzullah Efendi tarafından icat edilmiş ilk ve tek uygulama olarak tarihteki yerini aldı.
Süleyman Arif Özkut

Kısa darbeler tarihi

05 Eylül Pazartesi2016 Tarihi, meşru iktidarlara karşı gayrimeşru müdahalelerle dolu olan bir ülke Türkiye. En son ve en kanlı örneğini 15 Temmuz gecesi yaşadık ve milletçe püskürttük bu rezil kalkışmayı. Fakat tarihimiz püskürtülemeyen ve etkileri gerek zihinlerimizde gerekse de sistemimizde hâlâ süregelen örnekleriyle dolu bu müdahalelerin. Osmanlı İmparatorluğu’nun Tanzimat sonrası döneminden başlayarak günümüze kadar gerçekleşen bu girişimleri, aktörleri, nedenleri, dış bağlantıları ve sonuçları itibariyle ele alarak masaya yatırmak istedik sizler için. Ne diyelim, Allah bu millete bir daha ne darbe ne de darbe girişimi göstersin!
YENİ YAZILAR

Enis Doko

Gelecekte insan türünün evrimini etkileyebilecek iki ayrı unsur söz konusu: Birincisi genetik mühendislik devrimi, ikincisi ise sibernetik devrim. Gelecekte insan vücudu makinelerle birleşebilir ve biyolojik bir canlıdan, yarı biyolojik yarı makine canlılara dönüşebiliriz.

İsmihan Şimşek

İnsanlık bedeni ile sürekli bir mücadele içinde… Fıtratı ile uyumlu bir yol çizmek yerine ifrat ve tefrit arasında gidip geliyor. Ruh ve beden bütünlüğü, birbiri ile ahengi bize hem bu dünyada hem de ahirette cennetin kapısını açar.

Göksan Göktaş

Vücudun belli bir bölümünde, aslında kusur bile sayılmayacak bir noktaya takılıp kendini beğenmemek, sürekli bunu düşünmek, estetik üstüne estetik yaptırmak, bazen de toplumdan kaçmak... ve akabinde gelen ağır depresyon... psikoloji bu rahatsızlığa dismorfofobi diyor... Diğer adıyla, beden algı bozukluğu... sosyal medyanın ve moda akımlarının dayattığı tek tıp güzellik algısı bu rahatsızlığı daha da körüklüyor... ruh sağlığı uzmanları, gerçek vaka örnekleriyle anlatıyor.

Mehmet Emin Balcı

Geçmişten bugüne beden üzerine düşündüğümüzde fizyolojik ve genetik farklılıkların haricinde her daim sosyal bir boyutu olduğunu, mevcut ideolojilere ya da iktidarlara göre şekillendirildiğini görüyoruz. Modern kültürün, tarih boyunca radikal birçok değişikliği beraberinde taşırken kendini daha çok beden üzerinden gösterdiğini görüyoruz. Bu konunun toplumsal yansımaları üzerine çalışmalarda bulunmuş olan ve Sıradanın Kırılganlığı; Beden Sosyolojisi Hikâyeleri adlı bir de kitaba imza atan akademisyen-sosyolog Mehmet Emin Balcı ile ruh ve beden arasındaki bağı, modern toplumla beraber oluşan beden algımızı, toplumların nasıl beden inşa ettiğini, bedenin fizyolojiden bağımsız kültürel anlamlarının ne şekilde ortaya çıktığını tartıştık.

Gökhan Ergür

Aynı göz, aynı burun, aynı dudak ve saçla dolaşan, kendi benliğini ve görüntüsünü reklamların oluşturduğu sahte benliklere feda eden, anlamsızlık çukurunda boğulmaya başlayan bir kitle…

Zeynep Merdan

Kendini gerçekleştirmenin sayısız entelektüel, bilimsel, sanatsal imkânı varken kadınların varoluş biçimleri neden yalnızca giyinme, çıplak olma, teşhir ve cinsel özgürlüğe indirgeniyor?

Hilmi Demir

İki aşırı uç çizgide de olsalar katı jakoben laikler ile kaba softa radikal dindarlar başörtülü, mütedeyyin kadının kamusal alandaki varlığını bir tehdit olarak kodlamada uzlaşabiliyorlar. Her iki tarafı da korkutan şey kendi iddialarının aşınması aslında.

Ekrem Demirli

İnsanın ahlaklanması ruh ile beden arasındaki zıtlıktan, ruhun değerleri ile bedenin arzuları arasındaki çelişkilerden doğar. İslam tasavvuf geleneğinde bu durum at, merkep gibi hayvanlar ile onlara binen süvari benzetmesiyle izah edilir. Süvarinin atı yönetebilmesi ruhun bedene hâkimiyeti anlamına gelir. İnsanın ahlaklanması ruh ile beden arasındaki zıtlıktan, ruhun değerleri ile bedenin arzuları arasındaki çelişkilerden doğar. İslam tasavvuf geleneğinde bu durum at, merkep gibi hayvanlar ile onlara binen süvari benzetmesiyle izah edilir. Süvarinin atı yönetebilmesi ruhun bedene hâkimiyeti anlamına gelir.

Gülper Refiğ

Gülper Refiğ emekli bir akademisyen ve bir müzikolog. Aynı zamanda Türk sinemasına damga vurmuş film yönetmeni merhum Halit Refiğ’in de eşi. Pek çok akranı gibi zamanında Avrupa’ya gidip tahsil görmüş. Ancak bu gidiş onun k endi öz kültürünü ve değerlerini fark etmesinde çok etkili olmuş. Daha sonra yazmaya başladığında bu farkındalık daha derin ve yüksek boyutlara ulaşmış. Eşi Halit Refiğ’in hassasiyetlerini paylaştığı için bu toprakların kültürüne, maneviyatına ve meselelerine uzak kalmamış ancak Gülper Hanım şu itirafı yapacak kadar da cesur: Ruh Doğu’dur Beden Batı kitabımı hazırlarken yaptığım okumalarla adeta dünyam değişti ama bir yandan da bu ülkenin entelektüelleri olarak ne kadar yanlış, eksik ve ters bilgilere sahip olduğumuzu görüp çok üzüldüm.” Gülper Refiğ ile Doğu-Batı, din, maneviyat, aydınlarımızın sorunları ve kompleksleri gibi pek çok konuyu konuştuk. Refiğ aynı zamanda bir Atatürkçü entelektüel, ancak alıştığımız Atatürkçülerden ve entelektüellerden çok farklı düşünüyor.

Bercan Tutar

Son bir asırdır Türkiye'nin kaderine yön veren savaş ve kaos tüccarı liberal sınıfın psişik kaygısı ulusal ve küresel sistemdeki köklü değişimin de ilk elden itirafı gibi duruyor. Emperyal merkezdeki kan...
BİZE ULAŞIN