Ekrem Demirli yazıları - Lacivert Dergi

Ekrem Demirli

DOĞURAN KAZAN GÜN GELİR ÖLÜR BEĞENİLMEK MAKUL İSE “LİNÇ YEMEK” DE MAKULDÜR

27 Mayıs Salı2025 Kelimeler üzerinde konuştukça etki alanları genişliyor, taraftar ve karşıtlar ortaya çıktıkça etkiyi işin içinden çıkılmaz hale taşıyor. Başlangıçta kelimeler dilin ifade araçları iken zamanla bir mağara...

MODERN DÜNYANIN AYIRICI NİTELİĞİ OLARAK MESLEK VE ÜRETİM: HAYATIN ANLAMI BİR İŞE YARAMAK MIDIR?

09 Nisan Çarşamba2025 'Karşılaştırma' yöntemi yazı yazarken verimli bakış açıları sunar, konunun birçok yönünü ortaya çıkarmaya katkı sağlar lakin karşılaştırma yaparken iki tarafı eşit ölçüde en azından birbirine yakın şekilde...

VEFATININ 751. YILINDA BÜYÜK METAFİZİKÇİ SADREDDİN KONEVÎ‘Yİ ANARKEN

28 Mart Cuma2025 DÜRÜLMÜŞ ÇADIRIN ARDINDAKİ ZAYIF IŞIK Bu topraklar üzerinde yaşamış en büyük metafizikçi, en etkili eserlerin yazarı, en önemli düşünür, hiç kuşkusuz Sadreddin Konevî 'dir. Konevî ve başta hocası, sonra...

GEÇMİŞ İLE MODERN DÜNYANIN ÜSLUP BİRLİĞİ: HER ŞEY DEĞİŞİRKEN SABİT KALAN BAĞNAZLIK

10 Mart Pazartesi2025 Düşünce ile dil bilhassa düşüncenin açıklandığı-savunulduğu üslup arasındaki ilişkiyi düşüncenin seviyesini gösteren bir ölçüt olarak görmek istesek, üsluptaki sabit ve değişmez yapıya göre, düşünce alanında...

AMERİKA VE AHLAKİ ÖNDERLİK MESELESİ

02 Aralık Pazartesi2024 Başlığı okuyan izan sahibi birçok insan "Ne zaman ahlaki önder olmuştu da şimdi kaybediyor?" diye haklı bir serzenişte bulunabilir. Bu serzenişte onlara katılsam bile, öyle veya böyle tarihsiz olmanın...

AİLE VE EVLAT: ÇEKİRDEK AİLE SORUNU ÜZERİNE BİR MÜLAHAZA

21 Ekim Pazartesi2024 İlahi kelamda insana yüklenen “emanet”i anlayabileceğimiz en gerçek anlardan biri “ebeveyn” olduğumuz andır. Balzac’ın “Baba oldum Tanrı’yı anladım” mealindeki sözü, ebeveyn olmak ile insanın üstlendiği ötekinin sorumluluğunun ağırlığını hatırlatır.

BAZEN FANATİK OLMAK İYİLİK OLABİLİR!

13 Ağustos Salı2024 Fanatik tabirini modern dünyanın öteki dünyaları ehlileştirmesinin aracı olarak görmek gerekir. Modern dünya dine ve geleneksel değerlere onların bütün iddialarını iptal eden dayatmalarda bulunuyor, onları maskaraya döndürmeye çalışıyor. Hristiyanlığın modern dünya içinde getirildiği hal bu maskaralık iken görece buna direnen İslam ise “fanatik” ve “deli” sayılıyor.

İNSAN NİÇİN ŞAHİT ARAR?

26 Haziran Çarşamba2024 Bunca bilinme, görünme ihtimaline karşılık insanların yaşadıkları büyük memnuniyetsizlik ve hayal kırıklıklarının (intiharlar) en önemli nedeni ifşanın -insanı göstermek ve ona şahit bulmak yerine- “özneyi örtmek” şeklinde bir neticeyle amacı yok etmiş olmasıdır.

RAMAZAN KÜLTÜRÜYLE ORUCU UNUTMAK

17 Nisan Çarşamba2024 Oruç, gücünün ve iştahının kırılmasıyla bedenin ruh üzerindeki etkisini azaltmak amacıyla yapılan ibadettir. İştahın iki göstergesi olan mide ve kan gücünün kırılmasıyla bedenin ruh üzerindeki baskısını azaltmak orucun gayesini teşkil eder.

BATI NERESİDİR VE İSLAM NERELİDİR?

25 Ocak Perşembe2024 Batı daha çok bir dünya görüşüne, dünyanın kendisine göre şekil alması gereken bir idealler bütününe, insan zihninin nihai yetkinliğini teşkil eden bir perspektife atıf yapan bir tabirdir. Günümüzde tartışmamız gereken, “Batı tanımı geride dünyanın kalan kısmı için bir alternatif teşkil edebilecek bir Doğu bırakmış mıdır, bırakmamış mıdır” sorusudur.

YAHUDİLİK MUHARREF OLMASAYDI NE DEĞİŞİRDİ: TAHRİF VE NESİH ÜZERİNDEN DİNLERİ DÜŞÜNMEK

29 Aralık Cuma2023 Yahudilik ile Hristiyanlığa bakarken Müslüman toplumun perspektifine hâkim olan ana kavram, her ikisinin tahrif edilmiş ve hakikatlerini yitirmiş dinler olduğunu belirten "tahrif" kavramıdır. Tahrif ve...

GÖRÜNENİ GÖRÜNMEYEN KISMIYLA TANIMAK VEYA DÜNYANIN CİLASININ DÖKÜLMESİ: BU FENOMENİN NUMENİ NEREDE?

19 Aralık Salı2023 Kartezyen felsefenin etkisiyle sistematik metafizik eleştiriyi temel amaç haline getiren Kant felsefesinin akabinde yazılan metinlerin odağındaki en etkili kelimelerden/kavramlardan biri "fenomen"dir....

BEDEN İLE RUH: MAZİDEKİ BİR TARTIŞMANIN KÜLLERİNE ÜFLEMEK

19 Eylül Salı2023 İnsanın ahlaklanması ruh ile beden arasındaki zıtlıktan, ruhun değerleri ile bedenin arzuları arasındaki çelişkilerden doğar. İslam tasavvuf geleneğinde bu durum at, merkep gibi hayvanlar ile onlara binen süvari benzetmesiyle izah edilir. Süvarinin atı yönetebilmesi ruhun bedene hâkimiyeti anlamına gelir. İnsanın ahlaklanması ruh ile beden arasındaki zıtlıktan, ruhun değerleri ile bedenin arzuları arasındaki çelişkilerden doğar. İslam tasavvuf geleneğinde bu durum at, merkep gibi hayvanlar ile onlara binen süvari benzetmesiyle izah edilir. Süvarinin atı yönetebilmesi ruhun bedene hâkimiyeti anlamına gelir.

SİHİRLİ BİR KELİME OLARAK ENERJİ: BELİRSİZ KELİMELERLE İLETIŞİM SORUNU VEYA ANLAŞMADAN KONUŞMA ARZUSU

17 Mayıs Çarşamba2023 Herhangi bir şey ötekinden mutlak anlamda izole edilemez, her şey bir şekilde ötekiyle ilişkilidir. Büyük metafizikçi Konevi'nin ifadesiyle, bir şey, bilfiil bir şey iken bil kuvve ötekini ihtiva eder...

İNSAN VE MEKÂN: MEMLEKET ONTOLOJİSİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

17 Nisan Pazartesi2023 Tasavvuf düşüncesinde beden insan ruhunun mekânı olarak kabul edilir. Beden ruhun memleketidir ve beden ile ruhun ilişkisini yurt ile yurda yerleşen arasındaki ilişki gibi tasavvur etmek gerekir.

NEREYE GİDİYOR DÜNYA: AĞIR ÇAĞLARDAN KOŞAN ZAMANA DOĞRU

23 Mart Perşembe2023 Geçmişe özlem ve hadiselerin yenilenmesine tereddütle yaklaşma duygusunun insan doğasındaki köklerini tahlil ederken karşılaştığım en hoş örneklerden biri Arap edebiyatının Hz. Âdem'e nispet ettiği bir...

TÜKETİM ARZUSUNUN GİZLEDİĞİ: MODERN İNSAN, ÜRETMEK VE HAYATIN UNUTULMASI

20 Ocak Cuma2023 Eski ahlak kitaplarında zikredilen birçok örnek modern insana tuhaf gelir, tam olarak neden söz edildiğini anlamak veya söylenen karşısında ikna olmak mümkün olmaz. Bu örnekler arasında en garip olanı...

ELEŞTİRİ VE MÜŞKÜLPESENTLİK: MÜSLÜMAN TOPLUMDA DÜŞÜNCE HAYATI VE ELEŞTİRİ

19 Aralık Pazartesi2022 Eleştiri herhangi bir ürünün veya düşüncenin iyiliğini izhar etmek üzere yapılır veya yapılmalıdır. "Eleştiri bir sevgiden doğmalıdır" derken George Steiner bunu kast etmiş olmalıdır. Steiner bunu "doğmalıdır"...

İRADEYİ MUSİKİNİN ETKİSİNDEN KORUYABİLMEK: İBADET HAYATINDA MUSİKİNİN İŞLEVİ

21 Ekim Cuma2022 İki alan çağımızda geçmiş zamanlara göre yaygın bir meşruiyete mazhar olmuş, kadim dünyadaki görece durumlarına kıyasla daha tartışılmaz ve eleştirilemez paye kazanmıştır. Bunlardan biri bilimler arasında...

LAKAPLARLA YÖNETMEK: GÖRÜNTÜ VE ALGIDA KAYBOLAN BEN

18 Ağustos Perşembe2022 İbnü'l-Arabi Fütuhat'ta Kabe'yi tavaf ederken yaşadığı garip bir hali aktarır. Ona göre garip olmasa bile çağdaş okurun inanmakta güçlük çekebileceği bir hadiseyi aktarır desek daha doğru anlatmış olabiliriz...

SÜBJEKTİF DİN TELAKKİSİ

04 Temmuz Pazartesi2022 İbn Sina Tanrı'yı bilmenin imkanından söz ederken "Tanrı'nın mertebesi herkesin varabileceği bir yer olamayacak kadar yücedir" dedikten sonra başka bir söz daha söyler ki, dini ve ahlaki hayatta insanları...

EYLEMSİZLİK HALİNDE TEFEKKÜR: NİÇİN ORUÇ TUTARIZ?

18 Nisan Pazartesi2022 İnsan yemek, içmek ve cinsellikten uzaklamakla kim olduğunu yeniden düşünmeye çalışır, yeryüzündeki varlığını bir kez de yemeksiz ve cinselliksiz düşünür. Orucun yeğane amacı kurbiyet, yani hakk'a yakınlıktır.

Kesinlik ve Sabit Değer Arayışı İnsanlığın Mağarası mıdır?

19 Ocak Çarşamba2022 Mağaranın” dışına çıkma cesareti veren şey, gerçeklik hakkındaki kesinlik umudumuzdur; insan ancak öyle bir bilgi için “mağaradan” çıkabilir.

Görünmek Arzusu: Algı ve Gerçeklik Arasında Sıkışan Benlikler

28 Aralık Salı2021 Gerçek iktidar ancak gerçek var oluş yolunda bulunabilir. Tasavvufun en önemli ilkelerinden birini teşkil eden melamet tam da budur: Melamet insanın hakikate giden yolculuğunda imajları aşarak mutlak ferdiyete gidebilecek cesareti göstermektir.

Masallarda Dile Gelen Hakikat: Mümkün Dünya Anlatısı Olarak Masallar

17 Kasım Çarşamba2021 Öteden beri düşünürler evrenin varlığını imkân ve zorunluluk üzerinden açıklamak istemiştir. Bu kavramlaştırma Tanrı'nın varlığını mümkün varlıklar üzerinden açıklayarak âlemi O'nun cömertliğinin ürünü...

Doğayı bencilce savunmak: Yeni bir sözleşme mümkün müdür?

20 Eylül Pazartesi2021 Modernleşme ile birlikte bozulan insan-doğa “nikâhı” yerini saygısız ve şehvet esaslı bir ilişki türüne bırakmış, insanın doğa ile ilişkisi ahlaki muhtevadan koparak bir tahakküm ve istilaya dönmüştür.

İslam geleneğinde çağdaş kavramları bulabilir miyiz?

17 Ağustos Salı2021 Müslüman düşüncenin kelimenin hakiki anlamıyla yeni ve kapsamlı içti hatlara ihti yacı vardır. Müslümanların yaşadıkları dünyada ahlak, hukuk ve siyasetle ilişkilerini sahici ve tutarlı bir şekilde tesis etmeden bireysel kimliklerini korumaları söz konusu olmayacaktır.

Allah'ın varlığı meselesi üzerine düşünmek: Allah'ın varlığının ispatı mümkün müdür?

18 Mayıs Salı2021 Günümüzdeki büyük sorun şudur: Dindarlık insanlar arasında süratle yaygınlaşırken entelektüel ortamlarda neredeyse en zayıf dönemini yaşamaktadır. Bu çelişkinin aşılması mümkün görünmüyor, fakat daha makul bir seviyede tutulması mutlak bir zarurettir.

Yunus’un şiirinde vahdet-i vücud anlayışı bulunabilir mi?

20 Nisan Salı2021 Yunus’un aşk anlayışında dikkatimizi çeken esas yön ezeli insan fikridir. Onu bir metafizikçi düşünür kılan veya o düşünceye yaklaştıran ana tavır burada tebarüz eder: Ezeli insan fikri! Peki, niçin aşk? Çünkü aşk bir ağacın kökleri ile dalları arasındaki bağın anlatımıydı.

Bir cesaret tanımı: Korkmaktan korkmadan duyguları yönetebilmek

17 Şubat Çarşamba2021 Her birimiz durmak ile gitmek arasında sınanırız. Hayatı ikilem içinde yaşarız gerçekte, Hz. Musa’nın yaşadığı her birimizin ömründe defalarca tecrübe ettiğidir: Durmak ile gitmek arasında denendiğimiz her durumda Musa’nın annesiyizdir

YENİ YAZILAR

Hilmi Demir

Çok sevdiğim bir atasözü vardır: Dünün güneşinde bugünün çamaşırı kurutulmaz. Bugün aile üzerindeki tartışmalar maalesef yalnızca kadın üzerinden yapılıyor. Kadın çalışmazsa, geleneksel aile yapısındaki...

İsmihan Şimşek

Paris filtresinin arkasından akıyor hayat… Çok güzelim, çok güzeliz. Bütün postların altında aynı yorumlar: "Canııımmm çok güzelssiiinnnn kalp kalp kalp"... Bu güzelliğe -pardon filtreli güzelliğe-...

Hülya Koçyiğit

Aile, son yıllarda üstlendiği görevlerle ve yaşadığı dönüşümle en çok konuşulan meselelerin başında geliyor. Aile kavramının önemini vurguladığımız dosyamızda filmlerini yıllarca ailece birlikte izlediğimiz sinema tarihimizin unutulmaz yıldızlarından Hülya Koçyiğit ile bir araya geldik. Çocuklara ve kadınlara dair hassasiyetini sıkça dile getiren Koçyiğit ile sanatının yanı sıra kültürümüzde ailenin yeri, kendi annelik deneyimi, Yeşilçam’da işlenen aile yapısı ve toplumsal dayanışmanın gerekliliği üzerine keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik. Hem geçmişi hem bugünü konuştuğumuz bu sohbette Koçyiğit, ailenin değişen dünyada neden sağlam kalması gerektiği üzerine kayda değer tespitlerde bulundu.

Ayşe Böhürler

İlk insandan günümüze insanı ve insanlığı taşıyan aile yapısı günümüzde hem düşünsel hem de fiili saldırılarla sarsılmaya, dönüştürülmeye belki de yıkılmaya çalışılıyor. Bu yönelimdeki çabalar son birkaç on yılda büyük bir merhale kat etmiş olsa da insanlığı mayalayan bu yapıyı korumak isteyenler de ciddi gündemler üretiyor. Bu anlamda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2025 yılı “Aile Yılı” ilan edildi. Bu uğurda fikir mücadelesi yürütenlerden biri de yazar ve Ak Parti Kayseri Mv. Ayşe Böhürler. Aile kurumunun insana biçim veren en önemli unsurlardan biri olduğunu ve onun ortadan kalkmasının insanın ve toplumun sonu olacağını düşünen Böhürler ile ailenin mahiyetini, anlam dünyamızdaki yerini, insanlık adına gördüğü işlevi, geleceğini, içine düşürülmek istendiği girdap ve çıkmazları, koruma yollarını ve bu amaçla günümüzde gözetilen stratejileri konuştuk.

Sibel Eraslan

Aile sadece anne baba ve çocuklardan oluşan günümüzün modern aile tanımı olarak daraltılmamalı. Cenab-ı Allah İslam toplumunun nizamını ve esasını aile üzerinden teklif etmiştir. Evet, birey, insan teki...

Handan Coşkun

Yakın geçmişe kadar aile dediğimiz yapının otorite kısmında anne ve babalar yer alırken, bugün artık çocukların merkeze yerleştiği, “çocukerkil” olarak tanımlanan bir aile yapısıyla karşı karşıyayız. Bu yeni dönem özellikle çağdaş pedagojinin çocuk merkezli görüşünün en ideal yöntem olarak savunulmasıyla başladı ama denge şaştı.

Muhammed Bâkır Köse

Hepimiz çocukken resim derslerinde ev resimleri çizdik. Bu evler genellikle müstakil, tek katlı, çatısı kırmızı kiremit döşeli, küçük bacalı, etrafı ağaçlarla bezeli evlerdi. Çocuk muhayyilesinin ürettiği bu şirin evlerde yaşayan aileler de yine aynı muhayyilenin ürünü olarak kendi yağında kavrulan, evin bahçesinde oyunlar oynayan mutlu ve huzurlu ailelerdi. Çocukluk hafızasından kalan bir alışkanlıkla “aile” deyince zihnimizde çoğu zaman aynı masum manzara canlanıyor. Oysa her kavram gibi aile de birkaç yönü bünyesinde barındıran hatta her zaman masum kalamayan bir kavram. Çocukken çizdiğimiz o masum evlerin içinde yaşayan aileler, gerçek dünyada bazen sınırları aşan bir güce dönüşebiliyor. Kimi zaman bir ülkenin kaderini belirliyor, kimi zaman dünya ekonomisini yönlendiriyor, kimi zaman da spor, medya ve eğlence sektörlerinde adeta imparatorluk kuruyorlar.

Birol Biçer

Öyle bir dünyaya yetiştik ki ulvisi süflisi her kavram, her kurum, her şey tartışılıyor, sorgulanıyor, örseleniyor. Bir yapı-sökümcülük modasıdır, almış başını gidiyor. Aile için bile durum böyle. Ailenin nesi tartışılır, neresi eleştirilir, nasıl yeniden kurgulanmak istenir, hangi akla hizmet yıpratılır, anlamak mümkün değil. Ama gelin görün ki dünyada el atılmadık yapı kalmadığından olsa gerek, aile de bir şekilde bir yerlerinden çekiştirilip duruyor. Mağara devirlerinden beri yetişen insanlar ailede doğup, yetişmediler mi? Ya nereden çıkacaklardı ki? Toplumun yapı taşı olduğu kadar bireyin de kuluçkası olan aile, sadece aleyhine değil, lehine konuşmak için bile fazlasıyla hassas, hele hele onu herhangi bir ideoloji perspektifinde şekillendirmeye çalışmak gerçek bir zaman ayarlı bomba. Bu konuda anlaşılabilir tek tartışma “aile nasıl ihya edilir, nasıl desteklenir, nasıl donanımlı hale getirilebilir, düzgün ve sağlıklı ailelerin oluşması için nasıl bir ortam sağlanabilir?” olmalı. O yüzden buradan sesleniyoruz: Baylar, bayanlar; lütfen ellerinizi çekin ailenin üzerinden.

Lacivert Yazı İşleri

ABD HOOD AİLESİ MİSYONLARI YILANLARIN PR'INI YAPMAK Baba Kevin, anne Rachel ve oğulları Kyler ve London'dan oluşan Hood ailesinin yılan aşkı 2012'de başlamış. Bu tarihte oğullarının doğum günü...

Gökhan Ergür

Düşüncesi, görüntüsü, anlamı, tüketimi kontrol edilen insanın doğal olarak sıyası seçimleri de kontrol edilmeye başlanıyor. İnsanlar kendi önlerine sürülen sloganları ve ideolojileri düşünmeden, tartışmadan, kör bir bağnazlıkla kabul etme ve savunma eğilimindeler artık. Bu da kitlelerin daha kolay yönetilmesi ve yönlendirilmesine imkân sağlıyor.

BİZE ULAŞIN