Ekrem Demirli yazıları - Lacivert Dergi

Ekrem Demirli

LAKAPLARLA YÖNETMEK: GÖRÜNTÜ VE ALGIDA KAYBOLAN BEN

18 Ağustos Perşembe2022 İbnü'l-Arabi Fütuhat'ta Kabe'yi tavaf ederken yaşadığı garip bir hali aktarır. Ona göre garip olmasa bile çağdaş okurun inanmakta güçlük çekebileceği bir hadiseyi aktarır desek daha doğru anlatmış olabiliriz...

SÜBJEKTİF DİN TELAKKİSİ

04 Temmuz Pazartesi2022 İbn Sina Tanrı'yı bilmenin imkanından söz ederken "Tanrı'nın mertebesi herkesin varabileceği bir yer olamayacak kadar yücedir" dedikten sonra başka bir söz daha söyler ki, dini ve ahlaki hayatta insanları...

EYLEMSİZLİK HALİNDE TEFEKKÜR: NİÇİN ORUÇ TUTARIZ?

18 Nisan Pazartesi2022 İnsan yemek, içmek ve cinsellikten uzaklamakla kim olduğunu yeniden düşünmeye çalışır, yeryüzündeki varlığını bir kez de yemeksiz ve cinselliksiz düşünür. Orucun yeğane amacı kurbiyet, yani hakk'a yakınlıktır.

Kesinlik ve Sabit Değer Arayışı İnsanlığın Mağarası mıdır?

19 Ocak Çarşamba2022 Mağaranın” dışına çıkma cesareti veren şey, gerçeklik hakkındaki kesinlik umudumuzdur; insan ancak öyle bir bilgi için “mağaradan” çıkabilir.

Görünmek Arzusu: Algı ve Gerçeklik Arasında Sıkışan Benlikler

28 Aralık Salı2021 Gerçek iktidar ancak gerçek var oluş yolunda bulunabilir. Tasavvufun en önemli ilkelerinden birini teşkil eden melamet tam da budur: Melamet insanın hakikate giden yolculuğunda imajları aşarak mutlak ferdiyete gidebilecek cesareti göstermektir.

Masallarda Dile Gelen Hakikat: Mümkün Dünya Anlatısı Olarak Masallar

17 Kasım Çarşamba2021 Öteden beri düşünürler evrenin varlığını imkân ve zorunluluk üzerinden açıklamak istemiştir. Bu kavramlaştırma Tanrı'nın varlığını mümkün varlıklar üzerinden açıklayarak âlemi O'nun cömertliğinin ürünü...

Doğayı bencilce savunmak: Yeni bir sözleşme mümkün müdür?

20 Eylül Pazartesi2021 Modernleşme ile birlikte bozulan insan-doğa “nikâhı” yerini saygısız ve şehvet esaslı bir ilişki türüne bırakmış, insanın doğa ile ilişkisi ahlaki muhtevadan koparak bir tahakküm ve istilaya dönmüştür.

İslam geleneğinde çağdaş kavramları bulabilir miyiz?

17 Ağustos Salı2021 Müslüman düşüncenin kelimenin hakiki anlamıyla yeni ve kapsamlı içti hatlara ihti yacı vardır. Müslümanların yaşadıkları dünyada ahlak, hukuk ve siyasetle ilişkilerini sahici ve tutarlı bir şekilde tesis etmeden bireysel kimliklerini korumaları söz konusu olmayacaktır.

Allah'ın varlığı meselesi üzerine düşünmek: Allah'ın varlığının ispatı mümkün müdür?

18 Mayıs Salı2021 Günümüzdeki büyük sorun şudur: Dindarlık insanlar arasında süratle yaygınlaşırken entelektüel ortamlarda neredeyse en zayıf dönemini yaşamaktadır. Bu çelişkinin aşılması mümkün görünmüyor, fakat daha makul bir seviyede tutulması mutlak bir zarurettir.

Yunus’un şiirinde vahdet-i vücud anlayışı bulunabilir mi?

20 Nisan Salı2021 Yunus’un aşk anlayışında dikkatimizi çeken esas yön ezeli insan fikridir. Onu bir metafizikçi düşünür kılan veya o düşünceye yaklaştıran ana tavır burada tebarüz eder: Ezeli insan fikri! Peki, niçin aşk? Çünkü aşk bir ağacın kökleri ile dalları arasındaki bağın anlatımıydı.

Bir cesaret tanımı: Korkmaktan korkmadan duyguları yönetebilmek

17 Şubat Çarşamba2021 Her birimiz durmak ile gitmek arasında sınanırız. Hayatı ikilem içinde yaşarız gerçekte, Hz. Musa’nın yaşadığı her birimizin ömründe defalarca tecrübe ettiğidir: Durmak ile gitmek arasında denendiğimiz her durumda Musa’nın annesiyizdir

Modern dünyada dindarlık: Dinler altın çağlarını yaşıyor olabilir mi?

02 Şubat Salı2021 Din modernleşme ile birlikte daha geniş bir yayılma hızına kavuştu, toplumlar dinleriyle tanışma sürecine girdi: Daha önce dindar idiler, şimdi bilgili dindar olmaya başladılar. Dinin bu gelişim süreci “arızi” bir durum veya bir yanılsama değilse, bir paradoks ile karşı karşıyayız: Din bugün bütün dünyada altın çağını yaşıyor olabilir.

Müslüman dünyada evrensel başarı sorunu ve entelektüel savrulmalar

15 Aralık Salı2020 Konu veya alan ne olursa olsun evrensel başarı listesine girebilecek isimlerden yoksunluk Müslüman toplumları asrın dışına iteliyor. Herhangi bir alanda “evrensel” isimler çıkarmadaki başarısızlıklar kaderimiz olduğu sürece “fobik” görüleceğimiz kesindir.

Himmeti buğdaya döndürmek: Tasavvuf ve iktidar arzusu

17 Kasım Salı2020 Din bize erdemlere erdikten sonra daha önce bir kere terk ettiğimiz iktidara tekrar dönmemeyi salik verir; çünkü dindarlikla yapilabilecek en kötü iş, dünyevi bir iktidar inşa etmek ve güç devşirmektir. Bu yüzden hemen bütün peygamberler “sizden bir şey istemiyorum” diyerek tebliğe başlar.

Dört yıl sonra 15 Temmuz şehitlerini yad ederken: İhaneti kader görmemek

17 Temmuz Cuma2020 15 Temmuz, ülkemizin “kilid-i mülk-i İslam” (İslam ülkesinin kilidi) olduğu gecenin adıdır. O kilit açılsaydı İslam memleketi düşecek, kilit korunduğunda istikbale umutla bakabilecekti.

Adem ve Havva meselesi hakkında: Metafizik olmadan cinsiyet meselesi konuşulabilir mi?

11 Haziran Perşembe2020 Din üzerinde düşünenlerin “meleklerin cinsiyetini tartışan rahipler” hâline gelmek korkusu dinin kadim konularını ele almayı engelliyor. Her ne olursa olsun insan sorununu ele alabileceğimiz çerçeve kadın-erkek meselesini metafizik zeminde yorumlayabileceğimiz çerçeve olacaktır. Böyle yapabilirsek kadın-erkek olmanın anlamını ve imkânlarını konuşma zemini bulabiliriz.

İnsanın en büyük ailesi: Tabiat ve evrensel akrabalıklar

18 Mayıs Pazartesi2020 Bir insanın doğumu evrenin var olması mesabesinde büyük bir mucize ve benzersiz hadisedir çünkü insan evrenin anlamı ve ruhudur.

Helal ile haram nasıl ayrışır: Hükümleri ahlak yoluyla öğrenmek

13 Nisan Pazartesi2020 Helal rızık Allah’a giden yolun azığı hâline gelerek takva ile özdeşleşir: ‘Azık alın! Dikkat edin en hayırlı azık takvadır.’

Mehdi ve Mesih inancı çerçevesinde İnsanın ölümü dünyanın ölümüdür

12 Mart Perşembe2020 Hz. Peygamber “ahir zaman nebisi” olarak nitelenince, kıyamete bir tarih kondu; kopacağı vakti değil, kopmaya başladığı vakti onunla bildik. Hadislerde ve dinî metinlerde öyle bir kıyamet tasavvuru işlenir ki neredeyse “eli kulağında” diyebileceğimiz bir durum söz konusudur.

Geleneksel tıbbı nebevi saymak mümkün mü?

17 Şubat Pazartesi2020 Modern tıbba ‘muhalefet’ ve ‘kayıt dışı tıp’ insanları sürekli kuşkucu kılıyor; modern tıbbın iddialarına karşılık geleneklere dönme arzusu güçleniyor. Bu tavır doğru mudur, değil midir, ayrı bir mesele! Asıl sorunlardan biri modern tıbbın “dinî” gerekçeler üzerinden eleştirilmesidir.

Tanrı ideal güzelliktir

14 Ocak Salı2020 Güzellik var olmamız, inayete ve lütfa mazhar olmamız, varlığı bilmemiz ve görmemiz demektir. Ezelden aşina olduğumuz güzellik bilgisi, en güzeli ve en mükemmeli bulalım diye bize ihsan edilmış yol azığıdır.

“Filin bütünü”nü görene övgü olarak Mevlâna’yı okumak

16 Aralık Pazartesi2019 Mevlâna telakkimiz hikâye anlatan bir dede ile hazır cevaplarıyla imdada yetişen bir söz ustası arasında gider gelir. Mevlâna üzerindeki ilgide, bilginin yerini duygunun alması büyük düşünürün zihin dünyasını şekillendiren mirası hesaba katmamamızdan kaynaklanır.

Ergenekon destanını okuma denemesi (2): Dağın demirinden şehir kurmak

25 Kasım Pazartesi2019 Kendini tanıyan insan en güçlü insandır çünkü aradığını bulmuş, gayesine ermiş, arzularını yönetebilmiş, saadete nail olmuştur. Böyle bir insan gerçek hükümdar, İbn Sina’nın ifadesiyle “yeryüzünün sultanı”, sufilerin ifadesiyle ise “hakiki insan”dır.

Ergenekon destanını okuma denemesi (1): Dağları aşarak millet olabilmek

30 Ekim Çarşamba2019 Modern yaklaşımlar, destanların abartılı anlatımlarının ve “basit” dillerinin ötesinde saklanan hakikati izhar ederek, insanın yeryüzündeki serüveninin zamanı ve mekânı aşan boyutlarını bize gösterdi. Destanlarda anlatılan her birimizin bireysel ve müşterek kaderidir.

Ergenekon Destanını Okuma Denemesi (1): Dağları aşarak millet olabilmek

09 Ekim Çarşamba2019 Modern yaklaşımlar, destanların abartılı anlatımlarının ve “basit” dillerinin ötesinde saklanan hakikati izhar ederek, insanın yeryüzündeki serüveninin zamanı ve mekânı aşan boyutlarını bize gösterdi. Destanlarda anlatılan her birimizin bireysel ve müşterek kaderidir.

İnsan özgürlüğünün genel çerçevesi: Neyi bilebiliriz ve neyi yapabiliriz tartışmasını hatırlamak

27 Ağustos Salı2019 Mutlak ve mükemmel anlamda özgür olan Allah’tır. Bu bakımdan özgürlüğün bilgisi Allah’tan bize geldiği gibi özgür olmak, Allah gibi bilmek, O’nun gibi güçlü-kudretli olmak, O’nun gibi yapabilmek demektir.

Kalp aklın baktığı yere bakmaz

15 Mayıs Çarşamba2019 Modern çağlarda aklın tanımı daha belirsiz olsa bile, en azından günlük hayatta ahlak ile akıl arasındaki irtibatı kabul ederiz. Bizim için akıllı olmak ahlaklı olmayı gerektirir. Dinî düşünce ise tam olarak buradan hareket ederek akıl ile ahlak arasındaki ilişkiyi bir tamamlanma ilişkisi şeklinde tesis eder.

Asr üzerinde değerlendirmeler: Asrı ikindi vaktine sığdırmak

16 Nisan Salı2019 Asır iki anlama gelir: Birinci anlamıyla asır çağ veya uzun süre dilimi demektir. Bir asırdan söz etmek insan ömrünü kuşatacak geniş zaman diliminden söz etmek demektir. İnsan ömrü normal şartlarda asra yakın bir süredir.

Arzu gücü ile akıl arasında insan: Reddederek özgürleşmek

26 Mart Salı2019 İnsan arzularının peşinde koşar, arzuları tarafından sevk edilir, arzularına ulaştığında mutluluk, engellendiğinde de mutsuzluk ve moral bozukluğuyla başka bir alana savrulur; ama yaşadığı sürece vazgeçmez.

Hak edilmiş bir hayatı yaşamak: Bir Boğaç Han masalı

15 Şubat Cuma2019 Ne olacağı belirsiz birine isim vermek onun kişisel kabiliyet ve yeteneğine değil, ailenin beklentisine atıf yapar. Kadim bir deyimde “isimler gökten iner” denilir. Hiçbir insan gökteki adını bilemez fakat bir hayat yaşayarak gökteki adımızı öğrenmiş oluruz.

YENİ YAZILAR

Ayşe Eyyüpkoca Atila

Madem burada kadını, çocuklu kadını ve çocuklarıyla koşan kadınların hikâyelerini konuşuyoruz o halde bilmem kaçıncı söyleşi sonrası işi en baştan alalım ve doğumu konuşalım istedim. Doğum denince aklımızda beliren en belirgin duygu ‘korku’ oluyor. Peki doğum gerçekten bu kadar korkulu, zor ve onlarca keşkesi olan bir şey mi? Anne ile bebeğin spontan başarısı olarak doğum o anda var olur ve biter, bu süreci beraber yaşayamayan anne ve bebeklerde birçok fizyolojik ya da duygusal eksiklik söz konusu olabilir evet. Şimdi size sıra dışı bir ebeden, Neslihan Şebik’ten bahsedeceğim. Neslihan bir doğal doğum ebesi. Anne ile çocuğun doğum sürecini beraber yaşamalarına izin vermeyen o katı sisteme ve kültürel kodlara reddiye çekiyor ve gerçekten büyük bir şey yapıyor. Anne ile bebeğinin birlikte yapacağı ilk ve en önemli eyleme saygı duyuyor, olabilecek en doğru yöntemlerle de eşlik ediyor. Neslihan Şebik’le serbest doğum ebeliğini, 4 çocukla o doğumdan diğerine nasıl koştuğunu, ebeliğin tarihini, son yıllarda gittikçe rağbet görmeye başlayan ‘evde doğum’ meselesini, keşkesiz doğumu, babaların doğumlarda durdukları yeri ve daha fazlasını konuştuk.

Bercan Tutar

Soğuk Savaş'tan sonra kendini "Yeni Roma" diye dünyaya dayatan ABD dahil bütün küresel güçler için "en büyük kader" her zaman "coğrafi determinizm" olmuştur. Bu dilemmayı aşamayan ve Avrasya coğrafyasında...

İlker Nuri Öztürk

Türk edebiyatına farklı alanlarda önemli katkılarda bulunan Rasim Özdenören 23 Temmuz’da 82 yaşında aramızdan ayrıldı. Hikâye, roman, deneme ve makale yazarı olarak arkasında derin bir iz ve damga bırakan Özdenören her şeyden önce edebiyatımıza “yerlilik” nefesi kazandıran bir edebiyat adamıydı. Hikâyelerinde de öncelikle Anadolu insanını ve onun iç dünyasını dile getirdi. Sezai Karakoç’un ifadesiyle hikâyeleri “toplumumuzun derinliğindeki tarihî-metafizik acıyı” yansıttı. Edebiyat ve düşünce dünyamızda önemli izler bırakan Özdenören’i onun hakkında müstakil bir kitap çalışması da bulunan Âlim Kahraman Lacivert’e anlattı. Onun Necip Fazıl ve Sezai Karakoç’un açtığı yoldan ilerlediğini söyleyen Kahraman, Özdenören’i öncelikle şöyle tanımlıyor: “Özdenören de kendine özgü bir düşünce dünyası oluşturmuştur. Fakat Rasim Özdenören’i düşünce adamlığından önce hikâyedeki gücüyle, o alandaki katkılarıyla anacaktır gelecekte Türk edebiyatı.”

Birol Biçer

PAKİSTAN NASIR DHILLONPAPINDER SINGH PARÇALANMIŞ AİLELERİ BİR YOUTUBE KANALIYLA BİRLEŞTİRİYORLAR 1947 ağustos ayında Hindistan'ın ikiye bölünüp Pakistan'ın kurulmasıyla birlikte tarihin en büyük nüfus...

Lacivert Yazı İşleri

Bir süredir ilgililerinin büyük bir merakla takip ettiği Dünya Göçebe Oyunları’nın 4’üncüsü bu yıl 29 Eylül – 02 Ekim 2022 tarihleri arasında Bursa’nın İznik ilçesinde düzenleniyor. Atlı oyunlardan ulusal güreşlere, geleneksel okçuluk dallarına kadar birbirinden güzel müsabakalara imza atacak oyunlara 102 ülkeden 3 bini aşkın sporcu katılacak. Önümüzdeki günlerde başlayacak 4. Dünya Göçebe Oyunları’nın tanıtım toplantısı İstanbul’da gerçekleştirildi ve bu seneki oyunlara dair de merakları artırdı. Toplantıda konuşan Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu, “4’üncü Dünya Göçebe Oyunları’nın, oyunlar tarihinde bir milat olacağını” söyledi. Dünya Etnospor Konfederasyonu Başkanı Bilal Erdoğan da yaptığı konuşmada, “Geleneksel sporların dünyada güçlenmesi için önemli bir mesafe kat ettiklerini” belirtti. Bursa İznik’te 29 Eylül-2 Ekim tarihlerinde geçekleştirilecek 4. Dünya Göçebe Oyunları’nın tanıtım toplantısı İstanbul’da gerçekleştirildi. Fatih Belediyesi Çatladıkapı Sosyal Tesisleri’nde gerçekleştirilen toplantıya Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Dünya Etnospor Konfederasyonu Başkanı Bilal Erdoğan, 4. Dünya Göçebe Oyunları Komite Başkanı Hakan Kazancı, Spor Toto Teşkilat Başkanı Bünyamin Bozgeyik ve Dünya Göçebe Oyunları Komite Başkan Yardımcısı Hadi Turus katıldı.

Ecem Türk

Küçükken sevdiğimiz sanatçının posterini ona daha yakın olmak ve her gün onu görmek için duvarımıza asardık. Vizyona girecek bir filmin afişinin ya da bir markanın çarpıcı renklerle bezenmiş reklam görselinin...

Eda Dikmen

Sabah kahvaltınızı Paris’te bir kafede yaptıktan sonra İstanbul’daki ofisinize geçiyorsunuz. Öğlen yemeği için rotanızı Londra olarak belirledikten sonra akşam bir şeyler atıştırmak için İtalya’ya gitmeye karar veriyorsunuz. “Nasıl eve döneceğim?” diye düşünmenize gerek yok çünkü zaten evdesiniz. Hatta uyumadan önce sizin için oluşturulan yapay bir cennette huzurlu vakit de geçirebilirsiniz. Size ultra zengin bir hayattan değil, gün geçtikçe daha da çok andığımız popüler teknoloji kavramı Metaverse evreninden bahsediyorum. Bu akıl almaz kavram gündemimizi bu sıra çok fazla meşgul ediyor fakat görünen o ki Metaverse’te yaşamla ilgili zihnimizde net bir görüntü henüz canlanmıyor. İşte tam bu noktada bilim kurgu eserleri devreye giriyor. Gelin Metaverse evrenini en iyi anlatan film ve kitaplara yakından bakalım.

Murat Dağıtmaç

1940'lardan günümüze teknolojinin hızlı gelişimi hayatın birçok alanına direkt ve endirekt olarak etki etmiştir. Bununla beraber birçok olgu ve terimlerin girmesine de vesile olmuştur. Bilgisayar biliminin...

Gökhan Ergür

İçinde bulunduğumuz çağın laneti sanırım şu: Hız ve gelişim. Başımızı nereye çevirirsek çevirelim her yerde bir hızdan, çabukluktan ve pratiklikten bahsediliyor. İnternetin, arabanın, bilgisayarın, işçinin...

Sena Subaşı

Dijital teknolojilerin akıl almaz ilerleyişi sürüyor. Bir yandan henüz hayatımıza girmeyen fakat adını sıkça duyduğumuz ve bizim için bir merak konusu olan Metaverse teknolojisi, diğer yandan gündelik hayatımızı neredeyse kontrol altına alan yapay zekâlar, dijital mecralar öte yandan sayısız türeviyle yeni medya her geçen gün alışkanlıklarımızı ve düşünme şeklimizi değiştiriyor. Gelişen bu teknolojilerin ve yol açtıkları yeni oluşumların etkilerini ve Türkiye’de bu alanda neler yapıldığını meslekleri itibarıyla bu alanlara doğrudan temas edenlere soralım dedik. Hem ülkemizde hem dünyada teknolojik gelişmeleri ve etkilerini bu konuları yakından takip eden, farklı alanlarda çalışmalarda bulunan yazar Said Ercan, Türkiye Açık Kaynak Platformu Proje Direktörü Sertaç Yerlikaya ve sosyal medya içerik üreticisi Adem Metan ile konuştuk.

BİZE ULAŞIN