Şubat 2016 | Dosya Sözlük

Şubat 2016 | Dosya Sözlük
Giriş Tarihi: 2.2.2016 16:15 Son Güncelleme: 2.2.2016 16:46
SAYI:21Şubat 2016
Bu sayıda geçen kavramlar ve kelimeler için sözlük... Agresyon:
Engellenme süreçleri sonunda kişide açığa çıkan saldırgan davranma eğilimidir. İstediği hedefe ulaşamayan kişinin ya da grubun kendini engellenmiş hissetmesi sonunda ortaya çıkan kızgınlık ve öfke durumu.

Cüz-i irade:
İslam'a göre insanlara verilmiş olan, kaza ve kader sınırları çerçevesinde hareket imkânı tanıyan özgür iradedir. Cüz-i kelimesi ayrıca kısmi manasına gelir.

Kompulsif:
Obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel eylemler.

Ajitasyon:
Genel olarak kişisel ruh bozukluğu nedenlerine, aynı zamanda çevrenin tutum ve davranışına da bağlı olarak davranışsal ve ruhsal heyecanlılık şeklinde beliren az ya da çok tutarsız aşırı davranış şeklidir. Bazı ajitasyon çeşitleri teşhis koymada işe yarar. Bunlar, nevroz, psikoz ya da yetersizlik durumlarıyla birlikte bulunmalarına göre gruplandırılabilir. Nevrozlu ajitasyon krizleri, kızgınlık davranışları ya da umutsuzluk biçiminde, özellikle çevreye uyum sağlayamayan kişilerde görülür. Bu davranışlar, çoğunlukla çevrenin engellemelerine verilen tepkisel yanıtlardır. Psikoz süreçlerinde, ajitasyon nöbetleri heyecan durumlarıyla birlikte bulunmalarına göre az çok bir sisteme bağlanabilirler.

Hilye-i Şerif:
Osmanlı'da hattatlarca 17'nci yüzyılda geliştirilen bir süsleme sanatı. Kelime anlamı olarak ziynet, güzellik gibi anlamlara gelen Hilye, bunların yanı sıra suret, sıfat, hilkat gibi anlamlar da taşır. Hilye-i Şerif, Peygamber Efendimizi görenlerin görmeyenlere anlatma sanatıdır. Bilindiği kadarıyla tarihteki levha halindeki ilk hilyenin hattatının Hafız Osman olduğu görüşü kabul görmektedir.

Nomofobi:
Cep telefonu yoluyla iletişimden kopmaktan aşırı korkmaktır. Bu durum panik atak, nefes darlığı, baş dönmesi, titreme, terleme, kalp hızının artması, göğüs ağrısı ve bulantı gibi fiziksel yan etkilere neden olur. 'Cep telefonsuz ne yaparım?' korkusu olarak adlandırılan nomofobi, modern zamanların yeni fobisi olarak görülmektedir.

Belirginlik:
Belirgin olma durumu. Bir olay ya da durumun, bir tutum ya da davranışın ötekilerden ayırt edilebilme özelliği ya da bir kavram, anlatım ve ölçümün açık seçik ve tek anlamlı olma durumu.

Louis Aragon(1897-1982): Siyasal eylemci, şair, romancı ve deneme yazarı. Bugünkü Fransız şairlerinin en önemlilerinden biri olarak bilinir. Özellikle, Türkçeye Mutlu Aşk Yoktur adıyla tercüme edilen şiiriyle tanınmaktadır. Önceleri, Dada akımının öncüleri arasında sayılırken, sonradan André Breton ve Philippe Soupault ile birlikte Sürrealizmin kurucularından biri oldu. Bugüne değin şiir, roman, eleştiri, deneme, çeviri olarak 61 kitap yayımladı. Le Paysan de Paris adlı romanı, gerçeküstücülüğün en güzel örneklerinden biri olarak gösterilmektedir. 24 Aralık 1982'de Paris'te ölmüştür.

Marcel Duchamp (1887-1968): Fransız/Amerikalı ressam. Asıl adı Henri-Robert-Marcel Duchamp'dır. 20'nci yüzyılda Avrupa ve Kuzey Amerika'nın en önemli sanatçılarından olmuş, İkinci Dünya Savaşı sonrası Amerika'da pop sanatı ve kavramsal sanat akımlarının temellerinin atılmasında etkili olmuştur. Duchamp'ın ilk eserleri post-izlenimci üslubunda olmuşsa da daha sonra en etkili Dada sanatçısı olarak gösterilmektedir. Académie Julian okulundan gelip etkisini günümüzün çağdaş sanatçılarına kadar sürdürmüştür.

Metin Erksan (1929-2012):
Türk sinemasının önemli yönetmenlerinden biridir. 1950 yılında Yusuf Ziya Ortaç'ın Binnaz adlı oyununu sinemaya uyarlayarak sektöre adım atan Erksan'ın, 1952'de senaryosunu Bedri Rahmi Eyüboğlu'nun yazdığı Karanlık Dünya/Âşık Veysel'in Hayatı ilk filmi oldu. Dünya Havacıları Türkiye'de (1958), Büyük Menderes Vadisi (1959) adlı iki belgesel film yaptı. Edebiyat uyarlamalarına yönelerek kırsal kesim insanının sorunlarını işlediği filmlerle başarı kazandı. Susuz Yaz filmi 1964 Berlin Film Şenliği'nde Altın Ayı Büyük Ödülü'nü alırken, Yılanların Öcü (1962), 1966 Kartaca Film Şenliği'nde birincilik kazandı. Kuyu filmi (1968) 1. Adana Film Şenliği'nde birinci oldu. Halit Refiğ ile birlikte Ulusal Sinema anlayışının temsilcisidir.

Fildişi Kule:
Yazar ve düşünürlerin kendilerini içe kapattıkları mecazi mekân.

Halet-i ruhiye:
Ruh durumu.

İptila:
Düşkünlük, tiryakilik.

Kartezyen:
Çifte hakikat de denilen, Batı dünyasında laiklik kavramının temelini oluşturan düşünce sistemi.

Komponent:
1. Öge.
2. Birleşik bir şeyi oluşturan basit şeylerden her biri, unsur, eleman.

Kompanse:
Karşılamak, eksikliğini gidermek, fazlalığı almak, normalize etmek.

Küratör:
Çağdaş sanatlarda sergi düzenleyicisi.

Semptom:
Hasta tarafından fark edilen vücudun alışılmış işleyişini bozan durum.

Sanal âlem:
İnternetin gerçek dünyanın yerine geçme hali.

Vecd:
Kendinden geçerek, kendini unutacak kadar ilahi bir aşk hali.
BİZE ULAŞIN