Lacivert Dergi

Yazarlar Nagihan Haliloğlu
Nagihan Haliloğlu
Nagihan Haliloğlu

Yeni dünyanın “yükseltilmiş” hayatları

21 Ekim Perşembe2021 Klara ile Güneş dünyasını imalarla, ancak bir androidin algılayabildiği derinlikte kuran bir roman. “Yükseltilmemiş” insanların barınamayacağı bu yeni dünyanın artık insanlardansa androidlere daha uygun bir yurt olduğuna kanaat getirebilirsiniz.
Nagihan Haliloğlu

Bir yaz gecesi rüyası

23 Eylül Perşembe2021 Günümüzden geriye doğru, edebiyat kurallarını çiğneyerek bir okuma yaparsak, dünya üzerindeki güçler maddi rekabete girdiğinde doğanın çığırından çıktı ğı hükmüne varabiliriz sanıyorum.
Nagihan Haliloğlu

Posthümanist bir roman: Bir Ada Olanağı

21 Haziran Pazartesi2021 Küçük kıyametlerin yaşandığı, nüfusunun yüzde 95’i azalmış bir dünya… Kendilerini sürekli klonlayarak “sonsuz yaşam” arayan bir elit… Uzaylıları bekleyen bir zenginler tarikatı… Ve öte yanda hastalık, yoksulluk ve yaşlılığa maruz insanlığın geri kalanı. Bu sadece bir roman mı?
Nagihan Haliloğlu

Coen Kardeşlerden bir akademi eleştirisi

18 Mart Perşembe2021 Ciddi Bir Adam, akademinin çarklarını ve ilim tahsili dışında ne kadar da fazla külfetinin olduğunu çok güzel anlatan bir film. Akademinin düşünen insanların yuvası olarak bizi çıkmazdan çıkarmak yerine sıkça “küçük meseleler” ile uğraşıyor olması ise hepimizde büyük hayal kırıklığı yaratıyor.
Nagihan Haliloğlu

Mamma Li Turchı! (Anne Türkler geliyor!)

18 Aralık Cuma2020 Batı için “Türk” ve “Müslüman” kategorileri farklı şeylere tekabül ediyor. Bu durumda elbette Türkofobi ile İslamofobi de farklı manalara geliyor. İslamofobi genelde yaşam tarzına dair bir korku iken, Türkofobi siyasi ve askerî bir korku olmaya devam ediyor.
Nagihan Haliloğlu

45 ruhu: Solun iktidarla imtihanı

15 Ocak Pazartesi2018 Siyah beyaz kareler bize ev yıkıntıları arasında oynayan çocuklar, bitlenmiş yataklar gösterir. 40’larda Avrupa’nın sokaklarında böyle görüntülerin yaşanmış olmasını bir zillet olarak yorumlayan eski tüfek solcular, günümüz Avrupa’sının orta yerindeki mülteci kamplarındaki koşullar karşısında da aynı derecede dehşete kapılmış olsalar gerek.
Nagihan Haliloğlu

Beyaz Bant masalının tekinsiz çocukları

06 Aralık Çarşamba2017 Beyaz Bant filminin en tekinsiz anlarından biri de kapanış sekansıdır. Yakın zamandaki garip olaylarla gerilmiş, bir de üstüne savaş haberi almış alan köy halkı kilisede ayin için toplanmıştır. Pırıl pırıl, sarışın Alman çocukları Yunan trajedilerindeki korolar gibi kilisenin üst katında gayet şevkle bir ilahi söylemektedir.
Nagihan Haliloğlu

İngiltere'nin ortanca sınıfı!

15 Kasım Çarşamba2017 İngiltere'de klasik sınıf ayrımı derin bir aidiyet mantalitesine dönüşmüştür..
Nagihan Haliloğlu

Tarihî sinema: Suç Mahalline Dönüş

12 Ekim Perşembe2017 I. ve II. Dünya Savaşı gibi daha yakın tarihlerde geçen hikâyelerde “duygusal gerçeklik”i yakalamak, 13’üncü yüzyıldaki gündelik hayat ve ilişkileri tahmin etmekten elbette daha kolaydır fakat yakın geçmişle ilgili olan filmler de hâlâ günümüz siyasetini etkiledikleri için “tarihi gerçeklik”e uygunluk açısından daha fazla eleştiriye maruz kalabilirler.
Nagihan Haliloğlu

Doğu’nun apartmanları

13 Eylül Çarşamba2017 Gerek Yakupyan Apartmanı’nda gerekse de Bit Palas’ta belli karakterler, kendilerini ‘daha iyi günler görmüş’ bu apartmanlarla özdeşleştirirler. Anlatıcılar da okuyucuya bu apartmanların, bu şehirlerin ‘kaybolmuş kozmopolitliğinin’ birer gölgesi olduğunun altını açıkça çizer.
Nagihan Haliloğlu

Direniş, dayanışma, Müslüman kadın

11 Temmuz Salı2017 Kadınların darbe girişimi sırasında sokaklarda görünmemesine yapılan vurgu, bu olayların Avrupalılar tarafından ‘bize benzemeyen’, ‘kadınlarını evlere hapseden’ bir ülke ve kültürde yaşandığının görülmesinden kaynaklı. Böylelikle, ‘dayanışma’ içinde olmamız beklenen birçok uluslararası meseleden bir tanesini düşebilir, vaktimizi diğerlerine ayırabiliriz.
Nagihan Haliloğlu

Evliya Çelebi'nin Kudus'ü

14 Haziran Çarşamba2017 Evliya, Kudüs’ün Osmanlılar için olan önemini vurgularken bir yandan da Osmanlı İmparatorluğu’nun nasıl bir iktisat ve refah ağı kurduğunu göstermektedir. Ülkenin bir ucunda elde edilen ganimet ve gelir, diğer ucunu imar etmek için kullanılmaktadır. Evliya’nın Seyahatnamesi’nin her yerinde buna benzer tespitler vardır.
Nagihan Haliloğlu

Dil, zaman ve kader üzerine bir deneme: Arrival

15 Mayıs Pazartesi2017 Louise’nin kamptaki diğer çalışanlarla yaptığı konuşmalar sayesinde yeni bir dil öğrenmenin beyni nasıl değiştirdiğini, sinirler arasında nasıl yeni köprüler kurduğunu öğreniriz. Birisi ona uzaylı dilinde rüya görüp görmediğini sorar. Malum bir dili özümsemiş olduğunuza dair en iyi delil budur. Louise buna da kesin bir cevap verememektedir.
Nagihan Haliloğlu

Shakespeare'de öteki temsili

12 Nisan Çarşamba2017 Shakespeare’in pek çok oyununun bir ‘ötekiyi öteleme’ çabası olduğunu söyleyebiliriz. Oyunlarının mekânı olarak genelde İngiltere dışındaki ülkeleri, özellikle de İtalya’yı seçer Shakespeare ve seyirciyi tiyatroya çeken kanlı sahnelerin daha yeni barışa kavuşmuş olan İngiltere’de değil de denizaşırı bir yerlerde yaşandığını ima eder.
Nagihan Haliloğlu

Gitmek mi zor, kalmak mı?

28 Şubat Salı2017 Brexit sonucu halkın Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı vermesi, meclisten ancak şubat ayının ortasında geçebildi. Kararı geri çevirmeye yönelik her adımı ‘İngiliz milleti fikrini söylemiştir’ cümlesiyle başlatan İngiliz politikacılarının, halka daha ne gibi ‘sembolik’ özgürlük jestleri yapacaklarını merak ediyorum doğrusu.
Nagihan Haliloğlu

Burton’dan Melankoli Tarifi: Aylaklık, Kurt adamlık, Kehanet

13 Şubat Pazartesi2017 Burton, hayatı boyunca Melankolinin Anatomisi kitabına eklemeler ve çıkarmalar yapmış ve sonunda eser günümüz baskı yöntemleriyle 1000 sayfayı aşan bir heyulaya dönüşmüştür. Burton’dan övgüyle bahseden pek çok ünlü yazarın da söylediği gibi kitap baştan sona okunmak üzere değil, arada sırada sayfaları karıştırılmak üzere yazılmıştır.
Nagihan Haliloğlu

Halep: 'Türkiye'nin hülasası bir şehir'

02 Ocak Pazartesi2017 Bell gezi notlarında Emevî Camii'ni es geçip, kaledeki küçük camiden bahsediyor. Minaresine çıktığında "Dünyanın şekli elverse, buradan ta Bağdat görünür" diyerek, Osmanlı'nın ya da kendi deyimiyle Türkiye'nin bütün şehirlerinin nasıl hep beraber düşünülmesi gerektiği konusunda bir ders veriyor okuyucuya.
Nagihan Haliloğlu

Fransız sinemasından bir komün denemesi

01 Kasım Salı2016 Laiklik komünde eşitliği getireceğine inanılan sihirli kelimelerdendir.
Nagihan Haliloğlu

Direniş, Dayanışma, Müslüman Kadın

05 Ekim Çarşamba2016 Kadınların darbe girişimi sırasında sokaklarda görünmemesine yapılan vurgu, bu olayların Avrupalılar tarafından ‘bize benzemeyen’, ‘kadınlarını evlere hapseden’ bir ülke ve kültürde yaşandığının görülmesinden kaynaklı. Böylelikle, ‘dayanışma’ içinde olmamız beklenen birçok uluslararası meseleden bir tanesini düşebilir, vaktimizi diğerlerine ayırabiliriz.
Nagihan Haliloğlu

Romantizm bunun neresinde? Romantik komediler ve Gurur ve Önyargı

13 Temmuz Çarşamba2016 Günümüzün romantizm takıntısı hikâyenin algılanma şeklini değiştirmeden önce Gurur ve Önyargı 18’inci yüzyıl İngiltere’sinin toplumsal ve ahlaki kurallarına eleştirel gözle yaklaşan bir metin olarak bilinirdi. Jane Austen’ın kurguladığı ve büyük ölçüde tarihsel gerçekliği yansıtan hikâyede, aklı havada bazı genç kızlar fevri romantik hareketlerin peşinde olsa da, akıllı kızlar başlarını sokacak bir ev arayışındadır.
Nagihan Haliloğlu

Werner Herzog’dan rüya tabirleri: Unutulmuş düşler mağarası

09 Haziran Perşembe2016 Evrenin gizlerini nasıl saklayacağı ya da nasıl ortaya çıkaracağını asla bilemeyeceğimiz konusunda bir uyarı Chauvet mağaraları. Herzog’un anlattığına göre 32 bin yıl önce insanların kullanımında olan bu mağaranın ağzı bir deprem sonucu kapanıyor ve ancak 1994 yılında dağcılar tarafından başka bir yerden açılmış bir delikten keşfediliyor.
Nagihan Haliloğlu

İngilizlerin Osmanlısı: Çokkültürlülük ve entrika

01 Mart Salı2016 Osmanlı’nın çokkültürlü mirasına atıfta bulunan Elif Şafak ve Orhan Pamuk gibi Türkiyeli yazarların popülerleşmesinin yanında, İngiliz romancılar da çokkültürlülük meselelerini günümüz gerçekleriyle aramıza bir mesafe koyarak tartışabilmek için Osmanlı İmparatorluğu’nda geçen romanlar yazıyor. Çokkültürlülük kurgusunun önce içsel dinamiklerden dolayı, şimdi de mültecilerin gelmesiyle çatırdadığı bir Avrupa’da, Osmanlı’ya yapılan bu göndermelerin günü ne kadar kurtarabileceği ise ayrı bir konu.
Nagihan Haliloğlu

Acı Göl: Süveyş’ten Helmand’a bizim büyük çaresizliğimiz

03 Şubat Çarşamba2016 Ocak 2015’te BBC’de yayınlandığında epey ses getiren, savaşların artık devletler değil, çıkar grupları ve bankalar tarafından yürütüldüğüne dair bir anlatı katmanıyla kurgulanan Adam Curtis imzalı Acı Göl, ismini Süveyş Kanalı’nın bir parçası olan al-Buhayra al-Murra’dan alıyor.
Nagihan Haliloğlu

Bulanlar arayanlardır: Detectorists

04 Ocak Pazartesi2016 Alışık olduğumuz İngiliz malikânesi ya da Londra’nın şiddet ve suç dolu sokakları dizilerinden çok daha farklı bir dizi Detectorists. Format olarak da tüm gecemizi işgal edecek şekilde bir saat değil, 30 dakika. Bizi büyük resmi değil, küçük resmi görmeye çağıran, aramanın edebini öğreten bir dizi.
Nagihan Haliloğlu

Orda bir köy var uzakta: İki dil bir bavul

02 Aralık Çarşamba2015 Türkiye Cumhuriyeti topraklarının iki ucunu birleştiren şeyin ne olduğunu, ne olabileceğini yoklayan, ulus devleti anlamaya çalışan ya da biraz fazla iddialı olacak ama belki de tekrar inşa etmeye çalışan bir anlatı da diyebiliriz İki Dil Bir Bavul için.
Nagihan Haliloğlu

Belfast Sokak Savaşları: 71

04 Kasım Çarşamba2015 İngiliz polisi, İngiliz ordusu, İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), IRA’nın yeterince şiddet kullanmadığını düşünen başka Katolik paramiliter gruplar, İngiliz ordusunun yeterince sert olmadığını düşünen Protestan gruplar... Hepsi durumdan vazife çıkarıp kendi etki alanlarını genişletme peşindedir. Kayıp bir İngiliz asker de bu güç oyunlarının oynanması için çok iyi bir zemin oluşturur.
Nagihan Haliloğlu

Yaklaşmaktaydı yaklaşmakta olan Melankoli

06 Ekim Salı2015 Von TrIer filmin ilk yarısında bizi zengin, tatminsiz ve mutsuz insanların hayatlarına şahit tutarak ikinci yarıda gelecek olan kıyamete hazırlar. ve şunu söyler Von TrIer film boyunca, melankoli dünyaya çoktan çarpmıştır, insanlar haplarla ve tüketimle bu durumu inkâr ederek yaşamlarını sürdürmeye çalışmaktadır.
Nagihan Haliloğlu

Halep’in içi seni, dışı beni yakar

03 Eylül Perşembe2015 Bugün ev sahipliği yapan yarın mültecidir, yarın zulmedecek olan bugün mazlumdur… Film bize Halep’in nasıl bir mülteci ve göçmen şehri olduğunu çok iyi bir şekilde anlatır. Bugün o toprakları terk etmek zorunda kalanların çoğunun tarihinde başka sürgünler vardır. Film, asıl amacı bu olmasa da bu içinden çıkılmaz gibi görünen çarkı çok güzel yansıtır ve Suriyelilerin günümüzde yaşadığının nasıl katmerli bir vatansızlık, yersiz yurtsuzluk olduğunu kavramamıza yardımcı olur.
Nagihan Haliloğlu

Aşk, senin adın Hiroşima

07 Temmuz Salı2015 Yahudi soykırımı hakkında bir belgesel çektikten sonra Resnais’ye atom bombası hakkında bir film çekme görevi verilir. Resnais ölüm ve yıkıntıyı aşk, aşkı da ölüm ve yıkıntı için bir metafor olarak kullanarak filme sarsıcı bir derinlik katar. Fransa’da yaşanan aşk, yıkım ve ölüm, Japonya’da yaşananların bir parçası haline gelir.
Nagihan Haliloğlu

Fransa’da sandıktan Müslümanlar çıktı!

01 Haziran Pazartesi2015 Houellebecq’i ve anlatıcılarını kadın düşmanı, İslam düşmanı, yabancı düşmanı olarak adlandırmak yetersiz bir tanımdır, çünkü Teslimiyet’teki anlatıcıda da olduğu gibi Houellebecq’teki ses kendi bedeninden, yaşamın kendisinden nefret etmektedir. Teslimiyet’teki anlatıcı François roman boyunca bol bol ‘mide bulantısı’, ‘nefret’ ve ‘antipati’ kelimelerini kullanır.
YENİ YAZILAR

Lacivert Yazı İşleri

Tarih boyunca hep bir değişimden, dönüşümden bahsedilir. İnsanın Rönesans’la birlikte kendinin “farkına varması”, sonrasında yaşanacak dönüşümün işaret fişeği kabul ediliyor. Yakın geçmişte ise teknolojinin gelişmesi, iletişim imkânlarının genişlemesi ve dijitalleşme gibi olgular, zaten istim üzerinde olan insanı belki geri dönülemez bir noktaya götürüyor. İnsandaki dönüşümün psikolojik, sosyolojik ve biyolojik çıktılarını Prof. Dr. Hayrettin Kara, Şöhret Karaduman ve Prof. Dr. A. Ayhan Çitil’e sorduk.

Necdet Subaşı

“Yeni insan” kavramı insanın geleneksel sınırlarının ötesine geçişini ve yeni bir varoluş biçimi geliştirme çabasını ifade eder. Dijitalleşme, yapay Zekâ, biyoteknoloji ve genetik mühendisliği gibi gelişmeler, insanın fiziksel ve zihinsel kapasitelerini artırma hatta değiştirme potansiyeline sahip olma iddiasıyla onun fıtratını da dönüştürme çabası içindedir.

Savaş Ş. Barkçin

Yeni yüzyıl teknolojisinde insan zihninin ve bedeninin değişeceği, yeni tip insanın bizden bambaşka görüneceği söyleniyor. Bizi bu röportajda ilgilendiren asıl konu ise insanın düşünsel değişimi. Bu çağda insan Batılı tanımlara ve ideolojilere göre kendini tanımlıyor, “bir tüketim aracı olarak” var ediyor. İçinde yaşadığımız yüzyılda insanın ve toplumun dönüşümünü, Batı toplumunun geçmişten bugüne insanı algılayış biçimi ile kendi gelenek ve kültürümüzün bizim için nasıl bir yol gösterici olduğunu Savaş Ş. Barkçin ile konuştuk. Robotların dünyayı ele geçirmesine gerek olmadığını, insanların zaten robotlaştığını söyleyen Barkçin yeni insanın zihnen nasıl bir değişim içinde olduğunu ifşa ediyor.

Muhammed Bâkır Köse

Çağı, düzeni, normları, geleceği belirleme ve insanlığı şekillendirme iddiasındaki Batı’nın değerleri, ilkeleri ve söylemleriyle uygulamaları arasında yaşayıp durduğu çelişkiler ve sergilediği çifte standartlar gün geçtikçe daha fazla açığa çıkıyor. META, Google gibi çok uluslu şirketlerin ürettiği uygulamalar kullanıcıların bütün verilerine talip olup ticari amaçlarla kullanılacağını alenen deklare ederken Avrupa Birliği vatandaşlarına bu konuda iltimas sağlıyor. İfade özgürlüğü, basın özgürlüğü gibi kavramlar sürekli su üstünde tutulurken diğer tarafta Filistin’e son derece insani şekilde destek veren paylaşımlar algoritma tarafından siliniyor, destek verenler aforoz ediliyor. LGBT karşıtı tutumlar faşistlikle yaftalanırken LGBT dayatmaları oldukça faşizan bir tavırla çeşitli araçlardan boca ediliyor. Bütün dünya Ukraynalı savaş mağdurlarına kucak açarken Orta Doğulu ve Afrikalı mülteciler denize dökülüyor. Bu yazıda, ABD’nin ve Avrupa ülkelerinin tüm iddialarına rağmen son yıllarda herkesin gözü önünde sergilediği çifte standartları hatırlatmak istedik.

Ahmet Dağ

İnsanın biyolojik yapısının teknoloji ile iç içe geçmesi yeni bir varlık türünü doğuracak. Böylesi bir iç içe geçmişliğe sahip olan insana hâlâ aynı insan dememiz mümkün değil. Aklımıza sokmamız gereken şey; insan artık eski insan, hayat artık eski hayat değil. İnsana ve hayata dair boyut değişti. Artık yeni insan ve yeni hayatla karşı karşıyayız.

Enis Doko

“Estetik insan” ile “Son İnsan”ın eksik kaldığı şey aynıdır: Daha derin bir anlam ve amaç. Estetik insan bu anlam eksikliğinden kaynaklanan varoluşsal umutsuzluktan kaçınmaya veya bunu görmezden gelmeye çalışır. Bununla mücadele etmek için estetik insan genellikle sürekli yeni deneyimler ve dikkat dağıtıcı şeyler arar. Çok tanıdık geldi değil mi?

İsmihan Şimşek

İç içe girmiş girift kimliklerle karşı karşıyayız. Birbiri ile temelde zıt olan fikirleri aynı potada eriterek onları yok edip yeni karma ideolojiler üretmek son yılların modası. Tıpkı New Age dinlerde olduğu gibi. Yeni insanın temel yaklaşımı bu… Hepsinden az az karıştır, “hiçbir şey” olsun…

Mustafa Merter

İnsanlığı daha kontrol edilebilir bir noktaya getirmeye hatta yeni baştan inşa etmeye çalışan ve bu konuda planlarını çeşitli fırsatlarla dile döken bir yapı ile karşı karşıyayız.

Ersin Şiyhan

26 Temmuz'da resmi açılış töreni ile başlayan 2024 Paris Yaz Olimpiyat Oyunları 11 Ağustos'ta tamamlanan müsabakalar ile sona erdi. Fransa'nın başkenti Paris ana merkez olmak üzere toplam 16 farklı şehir...

Nabi Avcı

Teknoloji ve imkânların hızlı gelişimiyle hayat şartları ve toplumsal yapılar da eskisinden hızlı bir dönüşüme girmiş görünüyor. Ama değişen/dönüşen bundan ibaret değil. Daha çarpıcı olanı hem fert hem topluluk olarak insanın da değişmesi. İnsan alışkanlıklarıyla olduğu kadar ilişkileri, eğilimleri ve zihniyetiyle süratli bir değişime maruz kalıyor. Belki de maruz bırakılıyor. Her şeyin başına “yeni” veya benzeri çağrışımlar yapan sıfatların eklendiği bu evrede “değişim” veya “yeni insan” türünden tabirleri çok sık duyar olduk. Yenilik aşkını anlıyoruz ama gözü karartmadan önce yaldızlı ibarelerle bize sunulan bu değişim ya da dönüşümün, daha da önemlisi “yeni insan” denilen şeyin gerçekte kaynağı, hedefi, varacağı yer, nasıl bir değişiklik öngördüğü ve kime hizmet ettiğini de sorgulamak gerekmez mi? Bu sorgulamayı özellikle iletişim alanındaki çalışmaları ve kitaplarıyla tanınan Prof. Dr. Nabi Avcı ile yapalım dedik. Yakın dönemde Milli Eğitim ile Kültür ve Turizm bakanlıklarında da bulunan Avcı, insanın içinde bulunduğu evreyi Lacivert için tahlil etti.
BİZE ULAŞIN