Amerika sinema, sinema Amerika
Okyanusun ortasında küçücük bir adaya kocaman bir denizaltı yanaştı. Hiç karaya çıkmadan aylarca kendi kendine yetebilecek bu devasa siyah karaltı, denizden çıkan siyah bir canavar gibi adanın uçsuz bucaksız mavi görüntüsüne demirledi. O güne kadar sadece ada sırtlarındaki bitkilerin takibini yapabilecek bir laboratuvar ve bir gözlemevi bulundurabilecek kadar teknolojiye sahip bu küçük adada bu son teknoloji ile donanmış nükleer denizaltının ne işi olabilirdi? Pakistan'a nükleer bir füze atması emredilmiş denizaltının kaptanı, Washington'dan gelen bu emre uymamış ve itaatsizlik göstererek okyanusta yönünü çevirmişti. Yani kendi deyimi ile milyonlarca insanın ölümünden bir düğmeye basarak sorumlu olmak istememişti. Şükürler olsun ki, sonu böyle de bitse, bir gerçeklikten değil, bir sezon yayınlanmış olan Last Resort dizisinden bahsediyorum.
Amerika'nın Pakistan'a bakış açısı oldukça ilginç. Filmlerde, makalelerde, haberlerde çok radikal bir şekilde yer alıyor. Adeta bir zamanların kafamıza çizilen İran görüntüsü gibi… Her yer karışık, her yerde savaş, patlama, kaos… İran'a bu görüntüler ve haberler yüzünden tedirgin gidenler hep İran'ı çok sevip gelmişlerdir… Bir arkadaşım, Tahran'da bir süre yaşadıktan sonra, "Türkiye İran olmasın sözü çok komik, bazen öyle hoş şeylerle karşılaşıyorum ki, İran Türkiye olmasın diye arzu ediyorum" demişti ve uzun uzun İran'a gitmeden evvelki ön yargılarından bahsetmişti. Peki, nereden geliyordu bu ön yargılar? Hiç düşünmeye gerek yok, Amerikan sinemasından…
2011'den beri yayınlanan ödüllü Homeland dizisinin son sezonunu ayırdığı Pakistan'ı ele alma şekli de aynı bakış açısından besleniyor. Dizinin kadın kahramanı Carrie Matthison, son sezonda İslamabad'daki CIA teşkilatında istasyon şefi oldu. Kendinden evvelki istasyon şefi Sandy, Taliban tarafından deşifre edilmiş, saldırıların sorumlusu olarak hedef gösterilmiş ve linç edilmişti. Sandy, burada oldukça karmaşık ve üstelik de Langley'den bile gizli bir muhbir ağı kurmuş ve fakat çıkarları ters düşünce bu ilişkilerinin kurbanı olmuştur. Yeni şef Carrie'nin çok önemli bir görevi vardır burada: Taliban'ın bir numaralı adamı Hakkani'yi yakalamak… Carrie, birçok başarısız deneme yapar ve Hakkani'ye bir türlü ulaşamaz, üstüne üstlük bir de çok önemli bir rehine kaptırır… Daha kötüsü, Langley'deki kötü yönetim, Amerikan büyükelçiliğinden Pakistan istihbaratına bilgi sızdıran 'hainler' sebebiyle Carrie bir hayli başarısız olur ve büyükelçiliğe yapılan bir baskın sonunda CIA ve Washington, İslamabad'la bütün diplomatik ilişkilerini askıya alarak ülkeden çekilirler. Bu kararın arkasında daha kritik bir sebep de vardır: Pakistan hükümeti ile istihbaratının Taliban'la iş birliğine gitmiş olması… Pakistan hükümeti, ABD büyükelçiliği basıldığı zaman gevşek davranmış ve haberi olmasına rağmen Hakkani'ye zaman kazandırmak için ağırdan almıştır. İşte bir Amerikan dizisinde Amerika'yı kızdırıp ülkeden çekilmeye sebep olan olay budur. Peki, gelelim gerçeklerin dünyasına…
Aralık ayının ortasında, tam da Homeland'in ABD'nin İslamabad'dan çekilme sebebini anlattığı bölümünün yayınlandığı günlerde Taliban, Pakistan'da bir okulu bastı ve 89'u çocuk 135 kişiyi öldürdü, 100'den fazla yaralı var. Taliban'ın son okul saldırısı bugüne kadarki yapılanlar içinde en ölümcül olanı. Taliban militanları tek tek sınıfları dolaşarak çocukları öldürdü. Saldırıdan sağ kurtulanlarsa travma geçiriyor ve bugün Pakistan'da anneler çocuklarını okula göndermeye korkuyorlar. Gelelim Taliban'ın bu saldırıyı yapma nedenine: Pakistan hükümetinin Batı ile iş birliği yaparak Taliban'a karşı yürüttüğü son saldırılar… Yani özetle Batı ile iş birliği yapılması…
İşte kurmaca ve gerçek arasında Amerika! Bir yanda (kurguda) Taliban ile iş birliği yaparak Amerikan büyükelçiliğini bastıran Pakistan hükümeti, diğer yanda (gerçekte) Pakistan hükümetinin Batı ile iş birliği yaparak saldırılar düzenlediği gerekçesi ile öldürülen çocuklar… Fazla söze gerek yok, gerçekten, Amerika bir sinema değil de nedir?