Sanat sepet servisi
Dili sağlam, güçlü bir sergi karşımızdaki… Naif, kırılgan, duygusal yoğunluğu yüksek sergilerden değil, ne diyeceğini bilen, sert, mekânı işgal eden eserlerden müteşekkil.
Ötekinin beriki halleri
Saatchi Galeri
Saatchi Galeri bugünlerde 'Pangaea: Latin Amerika ve Afrika'dan Yeni Sanat' başlıklı bir sergiye ev sahipliği yapıyor. 2 milyon yıl önce Paleozoik dönemde birbirine sarılmış ve zamanla ayrı düşmüş iki kıtayı yeniden bir araya getiriyor. Dili sağlam, güçlü bir sergi karşımızdaki… Naif, kırılgan, duygusal yoğunluğu yüksek sergilerden değil, ne diyeceğini bilen, sert, mekânı işgal eden eserlerden müteşekkil. İşgal tabii Saatchi'nin izin verdiği, olur dediği ölçüde. Sanat piyasası Batılı sanat üretimlerini mideye indirmiş dahasını isterken farklı coğrafyaların ve zamanların keşfi ile iştahın bastırılması şart olmuştur. Çünkü dev her daim açtır. Bu hikâyenin geçmişi belki dünya sergilerine kadar gider. 20'nci yüzyılla birlikte ise bienaller sahneye çıkar. Dünyanın dört bir yanından gelen işler hepsi bir arada, eşit bir zeminde toplanırlar. Bir aradalık önemlidir. Dışardan bakış göz hizasında bakışa kaymıştır ama dediğimiz gibi izin verildiği ölçüde. "Gel berime bakayım sen ne tatlı şeymişsin böyle, hiç yakından bakmamıştım sana, gözlerin ne güzelmiş senin, aaa patisini de uzatırmış, kuyruğunu da sallarmış, senin şimdi etin de, sütün de güzeldir, hımm?!" diyen bakışlar ötekini beriki kılar ama sadece o kadar.
İlk karşınıza çıkan iş 50 santimetre kadar yüzlerce karıncanın duvarları istila ettiği Rafael Gomezbarros'un enstalasyonu. Her bir karıncanın gövdesi iki insan kafatası görünümünde birbirine çatılmış. Kolombiyalı sanatçı bu şekilde yakın geçmişiyle de hesaplaşmakta. Yani ölenlerin anısına saygı duruşunda bulunmakta, onları bir anlamda görünür kılmakta. 'Casa Tomada' daha önce büyük kamu binalarının dışını da istila etmiş bir iş.
Aboudia, Fildişi sahillerinden gelen bir sanatçı. Pop ve soyut ekspresyonist tarzda büyük boy tuvallerin sahibi. Bir grup resmi mağaravari karanlık arka fonlara sahip hayaletimsi figürlere zemin teşkil ederken, diğer bir grup resim ise daha canlı renkler, daha sevimli figürlerle daha tekinsiz bir havaya sahip. Her bir figür, resmin içinden kara birer boşluk olan gözlerini size dikmiş, ben buradayım da sen neredesin sorusunu izleyicisine yönelterek gene kıta gerçeğine işaret etmekte ve sanki "Hepsinden haberdarsın ve hala seyircisin, ey seyirci!" demekte.
İbrahim Mahama'nın 'Untitled' enstalasyonu kendisine ayrılan odanın tamamının çuvallarla kaplanmasıyla mekânı dönüştüren işlerden. Önce kakao, sonrasında kömür taşımak için yeniden kullanılan bu çuvalların boş olmalarına rağmen ağırlığı altında eziliyorsunuz, aynı bunları taşıyan hamalların gerçekte (ve gerçekle) ezildikleri gibi. Yakın zamanda yaşadığımız talihsizlikle de öyle örtüşüyor ki bu his, hem ağırlık hem karanlık üzerinize biniyor. Ama kaçmak yerine yüzleşmek için mekânda daha fazla zaman geçirmek istiyorsunuz. Ve bu süre zarfında dünya ekonomisini ayakta tutan dinamikler aynı zamanda galerilerin de hayatiyetine sıkı sıkıya bağlı olduğundan mekânın aslında ters yüz olduğu size aşikâr oluveriyor.
Leonce Raphael Agbodjelou'nun, Picasso'nun Avignonlu kadınlarını etten kemikten hale büründürdüğü 'Demoiselles de Porto Novo' isimli büyük boy fotoğrafları, Dillion Marsh'ın elektrik direklerini saran ve direkleri görünmez kılan kuş yuvalarını fotoğrafladığı 'Assimilation'u ve diğer 11 sanatçının eserleri 2 Kasım'a kadar görülebilir. 'Pangea 2' de 4 Mart- 6 Eylül 2015 itibariyle gelecek sergiler arasında yerini almış. Daha ayrıntılı bilgiye Saatchi Galeri'nin sitesinden erişebilirsiniz.
İbadet mekanında çağdaş sanat olur mu?
St. Paul Katedrali
Olurmuş. St. Paul katedralindeyiz. Londra'ya gittiğinizde görülmesi olmazsa olmaz mekânlardan bu katedral. Gitme sebebim ise; tamam, tabii, katedrali görmek de ama asıl Mayıs ayı itibariyle yerleştirmesi yapılan Bill Viola'nın 4 ekranlı videosu. İsmi 'Martyrs'. Her bir ekran dört elemana tekabül etmekte. Toprak, hava, ateş, su. Maalesef su ekranı arızalıydı ve işin tamamı tecrübe edilemiyordu. Bu kadarı da Bill Viola'nın o bilinen ruha dokunuşuna yetti. Her bir elementin insanı zorlaması, ona zor kullanmasına rağmen tevekkül hali hele ki bir ibadet yerinde tam yerini buluyor. O sabrı maalesef tur rehberleri turistlere gösteremiyor, işin yanından bir iki lakırdı edip geçip gidiyorlar, çünkü video 7 dakika ve kimsenin vakti yok. O zaman şehitlik, kendini feda etme havada asılı anlamsız kelimeler kervanına katılıveriyor. Kelimenin Grekçe'deki 'şahit olma' anlamına vurgu yapan Viola, izleyici olarak bizleri de işine şahit kılıyor ve sesleniyor: Dur, bak, izle. Ama olmuyor, istek yerini bulmuyor, çünkü video 7 dakika ve kimsenin vakti yok.
Sadece Viola'nın değil, tam paralelinde Henry Moore'un o bildik yuvarlak formlu heykellerinden 'Mother and Child: Hood' karşınıza çıkıp sürpriz yaparken, ana mekânda Gerry Judah'ın 'Commerative Crosses' isimli altı metrelik devasa iki haçı karşılıklı olarak I. Dünya Savaşı'nda ölenlerin mezarlıklarına dikilen haçlara gönderme yaparak tepenizde asılı duruyor. Çıkışta ise dört metal heykel ziyaretçilere güle güle diyor. Sakari Douglas Camp, heykellerine manidar bir şekilde 'All the World is Now Richer' ismini vererek, uğradıkları zulmün anısına kölelere katedralde yer açmış. Bazıları geçici, bazıları kalıcı çağdaş sanat örnekleri St. Paul için yeni değil. 2005'ten beri çağdaş sanatçıların bir anlamda -kutsal- işlerine yer verilen bu yerleştirmeler mekânla o kadar uyumlu ki şaşırıyorsunuz. Ne yalan söylemeli, aklımıza düşen dinî mimaride çağdaş sanat örnekleri acaba bizde nasıl karşılık bulurdu düşüncesi bir anda yerini gülmeye bırakıyor. Bir of çekip, St. Paul'den ayrılıyorum.
Saatchi Galeri
Saatchi Galeri bugünlerde 'Pangaea: Latin Amerika ve Afrika'dan Yeni Sanat' başlıklı bir sergiye ev sahipliği yapıyor. 2 milyon yıl önce Paleozoik dönemde birbirine sarılmış ve zamanla ayrı düşmüş iki kıtayı yeniden bir araya getiriyor. Dili sağlam, güçlü bir sergi karşımızdaki… Naif, kırılgan, duygusal yoğunluğu yüksek sergilerden değil, ne diyeceğini bilen, sert, mekânı işgal eden eserlerden müteşekkil. İşgal tabii Saatchi'nin izin verdiği, olur dediği ölçüde. Sanat piyasası Batılı sanat üretimlerini mideye indirmiş dahasını isterken farklı coğrafyaların ve zamanların keşfi ile iştahın bastırılması şart olmuştur. Çünkü dev her daim açtır. Bu hikâyenin geçmişi belki dünya sergilerine kadar gider. 20'nci yüzyılla birlikte ise bienaller sahneye çıkar. Dünyanın dört bir yanından gelen işler hepsi bir arada, eşit bir zeminde toplanırlar. Bir aradalık önemlidir. Dışardan bakış göz hizasında bakışa kaymıştır ama dediğimiz gibi izin verildiği ölçüde. "Gel berime bakayım sen ne tatlı şeymişsin böyle, hiç yakından bakmamıştım sana, gözlerin ne güzelmiş senin, aaa patisini de uzatırmış, kuyruğunu da sallarmış, senin şimdi etin de, sütün de güzeldir, hımm?!" diyen bakışlar ötekini beriki kılar ama sadece o kadar.
İlk karşınıza çıkan iş 50 santimetre kadar yüzlerce karıncanın duvarları istila ettiği Rafael Gomezbarros'un enstalasyonu. Her bir karıncanın gövdesi iki insan kafatası görünümünde birbirine çatılmış. Kolombiyalı sanatçı bu şekilde yakın geçmişiyle de hesaplaşmakta. Yani ölenlerin anısına saygı duruşunda bulunmakta, onları bir anlamda görünür kılmakta. 'Casa Tomada' daha önce büyük kamu binalarının dışını da istila etmiş bir iş.
Aboudia, Fildişi sahillerinden gelen bir sanatçı. Pop ve soyut ekspresyonist tarzda büyük boy tuvallerin sahibi. Bir grup resmi mağaravari karanlık arka fonlara sahip hayaletimsi figürlere zemin teşkil ederken, diğer bir grup resim ise daha canlı renkler, daha sevimli figürlerle daha tekinsiz bir havaya sahip. Her bir figür, resmin içinden kara birer boşluk olan gözlerini size dikmiş, ben buradayım da sen neredesin sorusunu izleyicisine yönelterek gene kıta gerçeğine işaret etmekte ve sanki "Hepsinden haberdarsın ve hala seyircisin, ey seyirci!" demekte.
İbrahim Mahama'nın 'Untitled' enstalasyonu kendisine ayrılan odanın tamamının çuvallarla kaplanmasıyla mekânı dönüştüren işlerden. Önce kakao, sonrasında kömür taşımak için yeniden kullanılan bu çuvalların boş olmalarına rağmen ağırlığı altında eziliyorsunuz, aynı bunları taşıyan hamalların gerçekte (ve gerçekle) ezildikleri gibi. Yakın zamanda yaşadığımız talihsizlikle de öyle örtüşüyor ki bu his, hem ağırlık hem karanlık üzerinize biniyor. Ama kaçmak yerine yüzleşmek için mekânda daha fazla zaman geçirmek istiyorsunuz. Ve bu süre zarfında dünya ekonomisini ayakta tutan dinamikler aynı zamanda galerilerin de hayatiyetine sıkı sıkıya bağlı olduğundan mekânın aslında ters yüz olduğu size aşikâr oluveriyor.
Leonce Raphael Agbodjelou'nun, Picasso'nun Avignonlu kadınlarını etten kemikten hale büründürdüğü 'Demoiselles de Porto Novo' isimli büyük boy fotoğrafları, Dillion Marsh'ın elektrik direklerini saran ve direkleri görünmez kılan kuş yuvalarını fotoğrafladığı 'Assimilation'u ve diğer 11 sanatçının eserleri 2 Kasım'a kadar görülebilir. 'Pangea 2' de 4 Mart- 6 Eylül 2015 itibariyle gelecek sergiler arasında yerini almış. Daha ayrıntılı bilgiye Saatchi Galeri'nin sitesinden erişebilirsiniz.
İbadet mekanında çağdaş sanat olur mu?
St. Paul Katedrali
Olurmuş. St. Paul katedralindeyiz. Londra'ya gittiğinizde görülmesi olmazsa olmaz mekânlardan bu katedral. Gitme sebebim ise; tamam, tabii, katedrali görmek de ama asıl Mayıs ayı itibariyle yerleştirmesi yapılan Bill Viola'nın 4 ekranlı videosu. İsmi 'Martyrs'. Her bir ekran dört elemana tekabül etmekte. Toprak, hava, ateş, su. Maalesef su ekranı arızalıydı ve işin tamamı tecrübe edilemiyordu. Bu kadarı da Bill Viola'nın o bilinen ruha dokunuşuna yetti. Her bir elementin insanı zorlaması, ona zor kullanmasına rağmen tevekkül hali hele ki bir ibadet yerinde tam yerini buluyor. O sabrı maalesef tur rehberleri turistlere gösteremiyor, işin yanından bir iki lakırdı edip geçip gidiyorlar, çünkü video 7 dakika ve kimsenin vakti yok. O zaman şehitlik, kendini feda etme havada asılı anlamsız kelimeler kervanına katılıveriyor. Kelimenin Grekçe'deki 'şahit olma' anlamına vurgu yapan Viola, izleyici olarak bizleri de işine şahit kılıyor ve sesleniyor: Dur, bak, izle. Ama olmuyor, istek yerini bulmuyor, çünkü video 7 dakika ve kimsenin vakti yok.
Sadece Viola'nın değil, tam paralelinde Henry Moore'un o bildik yuvarlak formlu heykellerinden 'Mother and Child: Hood' karşınıza çıkıp sürpriz yaparken, ana mekânda Gerry Judah'ın 'Commerative Crosses' isimli altı metrelik devasa iki haçı karşılıklı olarak I. Dünya Savaşı'nda ölenlerin mezarlıklarına dikilen haçlara gönderme yaparak tepenizde asılı duruyor. Çıkışta ise dört metal heykel ziyaretçilere güle güle diyor. Sakari Douglas Camp, heykellerine manidar bir şekilde 'All the World is Now Richer' ismini vererek, uğradıkları zulmün anısına kölelere katedralde yer açmış. Bazıları geçici, bazıları kalıcı çağdaş sanat örnekleri St. Paul için yeni değil. 2005'ten beri çağdaş sanatçıların bir anlamda -kutsal- işlerine yer verilen bu yerleştirmeler mekânla o kadar uyumlu ki şaşırıyorsunuz. Ne yalan söylemeli, aklımıza düşen dinî mimaride çağdaş sanat örnekleri acaba bizde nasıl karşılık bulurdu düşüncesi bir anda yerini gülmeye bırakıyor. Bir of çekip, St. Paul'den ayrılıyorum.